Thursday, November 21, 2013
Saturday, October 10, 2009
ဆုေတာင္း(၆)မ်ိဳးတရားေတာ္ (အပိုင္း-၁)
ဆုေတာင္း(၆)မ်ိဳးတရားေတာ္
၁၃၆၃-ခု ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္(၃)ရက္ ညခ်မ္း ကာလ (၇)နာရီ မိနစ္(၃ဝ) အခ်ိန္မွစတင္လုိ႔ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ နယ္ ရြာသစ္ႀကီး မေတာင္းတရပ္ကြက္မွ သီးႏွံႏွင့္ကုန္မ်ဳိးစုံ ေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကတဲ့ ဒကာဦးလွ သိန္း+ ဒကာမေဒၚခင္ေဌးၾကည္မိသားစုက ဓမၼဒါနျပဳ သျဖင့္ ဆင္ယင္က်င္းပအပ္ေသာ ဓမၼသဘင္ကို ယခုအခါ ေမတၱာအာသီသ ေမတၱာပတၴနာျဖင့္ စတင္ဖြင့္လွစ္ပါၿပီ။
ဓမၼသဘင္ကို အားခဲေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ တရား ခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းႏွင့္တကြ (၃၁)ဘုံအရပ္ ဆယ္ မ်က္ႏွာ အနႏၲစၾကာဝဠာမွာရွိၾကတဲ့ အနႏၲသတၱဝါေတြ ေဘးရန္ခပ္သိမ္း ကင္းၿငိမ္းၾကပါေစ၊ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ကင္း ၿငိမ္းၾကပါေစ၊ ႏွလုံးစိတ္ဝမ္း ေအးခ်မ္းၾကပါေစ၊ ကိုယ္စိတ္ ႏွစ္ပါး ေအးခ်မ္းၾကပါေစလို႔ ေမတၱာဓါတ္ေတြ ျဖန္႔ေဝၿပီး ေတာ့ ဓမၼသဘင္ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ပါၿပီ။
ကဏွဆိုတာ
ရြာသစ္ႀကီးရဲ႕ မေတာင္းတရပ္မွာ ဆုေတာင္း (၆)ပါး မေတာင္းတတဲ့အေၾကာင္းကုိ ေဟာမွာ၊ ရေသ့ နာမည္က 'ကဏွ' တဲ့။ ကဏွဆုိတဲ့ပါဠိက ဗမာလို အမည္းလုိ႔ အမည္ရတယ္၊ ရေသ့က မည္းေနတာဘဲ ဘယ္ေလာက္မည္း သလဲဆုိရင္ သပိတ္လုိမည္းေနတာ မီးေသြးေတာင္းထဲမွာ က်ီးကန္းဝင္ေနသလုိ မည္းေနတယ္၊ ရေသ့ႀကီးက အသား မည္းေသာ္လည္း အသည္းျဖဴတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္တယ္။
မေတာင့္တက လူေတြလုိဘဲ အသားမည္းေပမယ့္ အသည္းျဖဴတယ္။ ကဏွရေသ့က မည္းလုိက္တာ၊ မည္းနက္ တဲ့ ေျမကြက္ေပၚမွာ ေနတယ္။ ေနေနတဲ့ေျမႀကီးက လည္း မည္းေနတယ္၊ ဟိမဝႏၲာေတာင္ေျခက ကြၽန္းေတာႀကီးထဲ မွာေနတယ္။
အဲဒီေတာ့ အသားကလည္းမည္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ မည္းတဲ့အဝတ္ေတြကို ဝတ္ထားတယ္။ ရေသ့ႀကီးရဲ႕ေနရာ ကလည္း မည္းတယ္။ အဝတ္လည္းမည္းတယ္။ အသား လည္းမည္းတယ္။
ေနာက္ထပ္ မည္းတဲ့အစားအစားေတြကို စားေန တယ္တဲ့။ အဝတ္မည္းတာ ဟုတ္ခ်င္ဟုတ္မွာေပါ့၊ သစ္ ေခါက္ေတြဆုိးထားတာဆိုေတာ႔ အမည္းေရာင္ျဖစ္လာမွာ ဘဲ။ ေညာင္ေခါက္ ပိႏၷဲေခါက္ ပ်ဥ္းကတုိးေခါက္စတဲ႔ အဲဒီလုိ ေတာထဲကအေခါက္ေတြ ဆုိးထားရင္ ၾကမ္းလည္းၾကမ္း ေသးတယ္၊ အဝတ္က တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မည္းပုုပ္ပုပ္ျဖစ္လာ တယ္၊ မေလွ်ာ္ဘဲထားရင္ ပိုေတာင္မည္းေသးတယ္။ အဝတ္မည္း၊ အသားမည္း၊ ေျမႀကီးမည္း၊ ဒါလည္းကိစၥ မရွိဘူး။
မည္းတဲ႔အစားအစာ
မည္းတဲ့အစားအစာ စားတယ္ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိ အစားအစာမ်ား စားသလဲ၊ ဒါလည္း စဥ္းစားစရာဘဲ။ ႐ိုး႐ုိး ဆန္ဘဲ ေျပာင္းဘဲစားတယ္ဆုိိရင္ေတာ့ ဒါအမည္းေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဘုန္းႀကီး ႐ုိး႐ိုးေတြးၾကည့္တာကေတာ့ ေကာက္ညႇင္းငခ်ိတ္ကို ပုန္းရည္ႀကီးနဲ႔ နယ္စားပုံရတယ္၊ ဒါအမည္းဆုံးဘဲ ဒါထက္မည္းတာေတာ့ မရွိႏုိင္ဘူး၊ ေနာက္ တစ္ခုရိွေသးတယ္၊ ဘိတ္ကလာတဲ့ မုန္႔တစ္မ်ဳိးဟာ ေကာက္ ညႇင္းငခ်ိတ္, ပုန္းရည္ႀကီး, ဒူးရင္းသီး, ေထာပတ္သၾကားနဲ႔ လုပ္တယ္၊ မည္းေနတာဘဲ၊ အဲဒါ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဘိတ္ကိုသြား တရားေဟာလုိ႔ရွိရင္ တစ္ခါတစ္ခါ စားရတယ္။
စားလုိ႔အလြန္ေကာင္းတယ္။ အဲဒါ ဘာမုန္႔လဲဆုိလို႔ ရွိရင္ 'မုန္႔ကုလားမည္း'တဲ့၊ မုန္႔မည္းဆုိ ေတာ္ေရာေပါ့၊ ကုလားမည္းတဲ့။ ကုလားမည္းဆုိေတာ့ ကုလားျဖဴရွိေသး လားလုိ႔ ေမးစရာျဖစ္တယ္၊ အဲဒီေတာ့ ကုလားကအျဖဴ လည္း ရွိမွာေပါ့။
တကယ္ျဖဴတဲ႔ကုလားေတြ
အိႏၵိယျပည္မွာ တကယ္ျဖဴတဲ့ ကုလားေတြ အမ်ား ႀကီးရွိတယ္၊ ဘုံေဘတုိ႔လုိ ပန္ဂ်ပ္တုိ႔လုိေနာ္ ရာသီဥတုလဲ ေကာင္းတယ္။ လူေတြလည္း ပစၥည္းဥစၥာ ခ်မ္းသာတယ္၊ အဲဒီေလာက္ အသားမည္းၿပီးေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ လူေတြ အလြန္မ်ားၿပီးေတာ့ အသားမည္းတဲ့ တုိင္းျပည္ အိႏၵိယမွာ ရွိတယ္။
အဲဒီလုိ ရာသီဥတုေကာင္းဆုိတာ မပူျပင္းဘူး။ မုိးကလည္း မၾကာမၾကာရြာတယ္၊ သစ္ေတာကလည္း စိမ္းေနတယ္။ ဖုန္မထဘူး၊ ေနာက္တစ္ခုက ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အေနာက္ပိုင္းအိႏၵိယမွာ ဟိမဝႏၲာေတာင္ေျခတစ္ဝုိက္မွာ ေအးတယ္။ ဆီးႏွင္းေတြနဲ႔ ေအးၿပီဆုိေတာ့ အဝတ္ေတြကို တစ္ကိုယ္လုံးလုံေအာင္ ထူထူဝတ္ေလ့ရွိတယ္၊ အဲဒီက လူေတြက အမ်ားအားျဖင့္ အသားျဖဴတယ္။
တစ္ႏွစ္လုံးပူၿပီးေတာ့ အုိက္စပ္စပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အရပ္ကလူေတြက အသားမည္းတတ္တယ္။ အကၤ်ီခြၽတ္ၿပီး ေတာ့ တစ္ခ်ဳိ႕ေနေသးတာဘဲ ၿပီးေတာ့လည္း ေခြၽးနဲ႔ဖုန္နဲ႔ ေလနဲ႔ေနနဲ႔ ထိေတြ႔ေနေတာ့ ဒီအသားက ျဖဴဖုိ႔ရန္ခက္တယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယျပည္ ပန္ဂ်ပ္ ဘုံေဘတုိ႔ နယူးေဒလီတုိ႔ ဒါဂ်ီလင္တုိ႔ဆုိတဲ့ ဟိမဝႏၲာေတာင္နားက ၿမိဳ႕ေတြကို ေရာက္သြားလုိ႔ရွိရင္ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ သစ္ပင္ ဥယ်ာဥ္ေကာင္းတဲ့ ေနရာေတြမွာ တစ္ခါတစ္ေလ လမ္း ေလွ်ာက္သြားၿပီးၾကည့္လုိက္ရင္ ကုလားအထီးေရာ အမေရာ ေဖြးေနတာပဲ။ နတ္ျပည္က နတ္သားနတ္သမီးေတြမ်ား ဆင္းလာသလားေအာင့္ေမ့ရတယ္။ ႐ုပ္ကလည္းေခ်ာတယ္။ အသားကလည္း ျဖဴတယ္။ ဒီလုိ အျဖဴေတြလည္းရွိ တယ္။
အခု ကဏွကအသားမည္းတယ္၊ အဝတ္မည္း တယ္၊ အစားမည္းတယ္၊ ေနရာမည္းတယ္။
၁၃၆၃-ခု ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္(၃)ရက္ ညခ်မ္း ကာလ (၇)နာရီ မိနစ္(၃ဝ) အခ်ိန္မွစတင္လုိ႔ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ နယ္ ရြာသစ္ႀကီး မေတာင္းတရပ္ကြက္မွ သီးႏွံႏွင့္ကုန္မ်ဳိးစုံ ေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကတဲ့ ဒကာဦးလွ သိန္း+ ဒကာမေဒၚခင္ေဌးၾကည္မိသားစုက ဓမၼဒါနျပဳ သျဖင့္ ဆင္ယင္က်င္းပအပ္ေသာ ဓမၼသဘင္ကို ယခုအခါ ေမတၱာအာသီသ ေမတၱာပတၴနာျဖင့္ စတင္ဖြင့္လွစ္ပါၿပီ။
ဓမၼသဘင္ကို အားခဲေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ တရား ခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းႏွင့္တကြ (၃၁)ဘုံအရပ္ ဆယ္ မ်က္ႏွာ အနႏၲစၾကာဝဠာမွာရွိၾကတဲ့ အနႏၲသတၱဝါေတြ ေဘးရန္ခပ္သိမ္း ကင္းၿငိမ္းၾကပါေစ၊ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ကင္း ၿငိမ္းၾကပါေစ၊ ႏွလုံးစိတ္ဝမ္း ေအးခ်မ္းၾကပါေစ၊ ကိုယ္စိတ္ ႏွစ္ပါး ေအးခ်မ္းၾကပါေစလို႔ ေမတၱာဓါတ္ေတြ ျဖန္႔ေဝၿပီး ေတာ့ ဓမၼသဘင္ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ပါၿပီ။
ကဏွဆိုတာ
ရြာသစ္ႀကီးရဲ႕ မေတာင္းတရပ္မွာ ဆုေတာင္း (၆)ပါး မေတာင္းတတဲ့အေၾကာင္းကုိ ေဟာမွာ၊ ရေသ့ နာမည္က 'ကဏွ' တဲ့။ ကဏွဆုိတဲ့ပါဠိက ဗမာလို အမည္းလုိ႔ အမည္ရတယ္၊ ရေသ့က မည္းေနတာဘဲ ဘယ္ေလာက္မည္း သလဲဆုိရင္ သပိတ္လုိမည္းေနတာ မီးေသြးေတာင္းထဲမွာ က်ီးကန္းဝင္ေနသလုိ မည္းေနတယ္၊ ရေသ့ႀကီးက အသား မည္းေသာ္လည္း အသည္းျဖဴတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္တယ္။
မေတာင့္တက လူေတြလုိဘဲ အသားမည္းေပမယ့္ အသည္းျဖဴတယ္။ ကဏွရေသ့က မည္းလုိက္တာ၊ မည္းနက္ တဲ့ ေျမကြက္ေပၚမွာ ေနတယ္။ ေနေနတဲ့ေျမႀကီးက လည္း မည္းေနတယ္၊ ဟိမဝႏၲာေတာင္ေျခက ကြၽန္းေတာႀကီးထဲ မွာေနတယ္။
အဲဒီေတာ့ အသားကလည္းမည္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ မည္းတဲ့အဝတ္ေတြကို ဝတ္ထားတယ္။ ရေသ့ႀကီးရဲ႕ေနရာ ကလည္း မည္းတယ္။ အဝတ္လည္းမည္းတယ္။ အသား လည္းမည္းတယ္။
ေနာက္ထပ္ မည္းတဲ့အစားအစားေတြကို စားေန တယ္တဲ့။ အဝတ္မည္းတာ ဟုတ္ခ်င္ဟုတ္မွာေပါ့၊ သစ္ ေခါက္ေတြဆုိးထားတာဆိုေတာ႔ အမည္းေရာင္ျဖစ္လာမွာ ဘဲ။ ေညာင္ေခါက္ ပိႏၷဲေခါက္ ပ်ဥ္းကတုိးေခါက္စတဲ႔ အဲဒီလုိ ေတာထဲကအေခါက္ေတြ ဆုိးထားရင္ ၾကမ္းလည္းၾကမ္း ေသးတယ္၊ အဝတ္က တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မည္းပုုပ္ပုပ္ျဖစ္လာ တယ္၊ မေလွ်ာ္ဘဲထားရင္ ပိုေတာင္မည္းေသးတယ္။ အဝတ္မည္း၊ အသားမည္း၊ ေျမႀကီးမည္း၊ ဒါလည္းကိစၥ မရွိဘူး။
မည္းတဲ႔အစားအစာ
မည္းတဲ့အစားအစာ စားတယ္ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိ အစားအစာမ်ား စားသလဲ၊ ဒါလည္း စဥ္းစားစရာဘဲ။ ႐ိုး႐ုိး ဆန္ဘဲ ေျပာင္းဘဲစားတယ္ဆုိိရင္ေတာ့ ဒါအမည္းေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဘုန္းႀကီး ႐ုိး႐ိုးေတြးၾကည့္တာကေတာ့ ေကာက္ညႇင္းငခ်ိတ္ကို ပုန္းရည္ႀကီးနဲ႔ နယ္စားပုံရတယ္၊ ဒါအမည္းဆုံးဘဲ ဒါထက္မည္းတာေတာ့ မရွိႏုိင္ဘူး၊ ေနာက္ တစ္ခုရိွေသးတယ္၊ ဘိတ္ကလာတဲ့ မုန္႔တစ္မ်ဳိးဟာ ေကာက္ ညႇင္းငခ်ိတ္, ပုန္းရည္ႀကီး, ဒူးရင္းသီး, ေထာပတ္သၾကားနဲ႔ လုပ္တယ္၊ မည္းေနတာဘဲ၊ အဲဒါ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဘိတ္ကိုသြား တရားေဟာလုိ႔ရွိရင္ တစ္ခါတစ္ခါ စားရတယ္။
စားလုိ႔အလြန္ေကာင္းတယ္။ အဲဒါ ဘာမုန္႔လဲဆုိလို႔ ရွိရင္ 'မုန္႔ကုလားမည္း'တဲ့၊ မုန္႔မည္းဆုိ ေတာ္ေရာေပါ့၊ ကုလားမည္းတဲ့။ ကုလားမည္းဆုိေတာ့ ကုလားျဖဴရွိေသး လားလုိ႔ ေမးစရာျဖစ္တယ္၊ အဲဒီေတာ့ ကုလားကအျဖဴ လည္း ရွိမွာေပါ့။
တကယ္ျဖဴတဲ႔ကုလားေတြ
အိႏၵိယျပည္မွာ တကယ္ျဖဴတဲ့ ကုလားေတြ အမ်ား ႀကီးရွိတယ္၊ ဘုံေဘတုိ႔လုိ ပန္ဂ်ပ္တုိ႔လုိေနာ္ ရာသီဥတုလဲ ေကာင္းတယ္။ လူေတြလည္း ပစၥည္းဥစၥာ ခ်မ္းသာတယ္၊ အဲဒီေလာက္ အသားမည္းၿပီးေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ လူေတြ အလြန္မ်ားၿပီးေတာ့ အသားမည္းတဲ့ တုိင္းျပည္ အိႏၵိယမွာ ရွိတယ္။
အဲဒီလုိ ရာသီဥတုေကာင္းဆုိတာ မပူျပင္းဘူး။ မုိးကလည္း မၾကာမၾကာရြာတယ္၊ သစ္ေတာကလည္း စိမ္းေနတယ္။ ဖုန္မထဘူး၊ ေနာက္တစ္ခုက ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အေနာက္ပိုင္းအိႏၵိယမွာ ဟိမဝႏၲာေတာင္ေျခတစ္ဝုိက္မွာ ေအးတယ္။ ဆီးႏွင္းေတြနဲ႔ ေအးၿပီဆုိေတာ့ အဝတ္ေတြကို တစ္ကိုယ္လုံးလုံေအာင္ ထူထူဝတ္ေလ့ရွိတယ္၊ အဲဒီက လူေတြက အမ်ားအားျဖင့္ အသားျဖဴတယ္။
တစ္ႏွစ္လုံးပူၿပီးေတာ့ အုိက္စပ္စပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အရပ္ကလူေတြက အသားမည္းတတ္တယ္။ အကၤ်ီခြၽတ္ၿပီး ေတာ့ တစ္ခ်ဳိ႕ေနေသးတာဘဲ ၿပီးေတာ့လည္း ေခြၽးနဲ႔ဖုန္နဲ႔ ေလနဲ႔ေနနဲ႔ ထိေတြ႔ေနေတာ့ ဒီအသားက ျဖဴဖုိ႔ရန္ခက္တယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယျပည္ ပန္ဂ်ပ္ ဘုံေဘတုိ႔ နယူးေဒလီတုိ႔ ဒါဂ်ီလင္တုိ႔ဆုိတဲ့ ဟိမဝႏၲာေတာင္နားက ၿမိဳ႕ေတြကို ေရာက္သြားလုိ႔ရွိရင္ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ သစ္ပင္ ဥယ်ာဥ္ေကာင္းတဲ့ ေနရာေတြမွာ တစ္ခါတစ္ေလ လမ္း ေလွ်ာက္သြားၿပီးၾကည့္လုိက္ရင္ ကုလားအထီးေရာ အမေရာ ေဖြးေနတာပဲ။ နတ္ျပည္က နတ္သားနတ္သမီးေတြမ်ား ဆင္းလာသလားေအာင့္ေမ့ရတယ္။ ႐ုပ္ကလည္းေခ်ာတယ္။ အသားကလည္း ျဖဴတယ္။ ဒီလုိ အျဖဴေတြလည္းရွိ တယ္။
အခု ကဏွကအသားမည္းတယ္၊ အဝတ္မည္း တယ္၊ အစားမည္းတယ္၊ ေနရာမည္းတယ္။
အႏွစ္ကုိးပါး (အပုိင္း-၁၈)
ဇိမ္ခံဖုိ႔နဲ႔ ညႇဥ္းဆဲဖုိ႔ အားထုတ္ေနၾကတယ္
အဲဒီလိုသူတပါးဆီက ပစၥည္းကို အတင္းယူဖို႔ခ်ည္း ႀကိဳးစားေနတဲ့ လူထုႀကီးဟာ ကမၻာမွာ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲဒီ လိုဆင္းရဲတဲ့ လူေတြကစၿပီးေတာ့ အထက္နည္းနည္း နည္း နည္း တက္တက္ၿပီး ၾကည့္လိုက္ေပါ့။
ဒါ့ေၾကာင့္ ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရရ၊ မေက်နပ္ၾကဘူး။ အဲဒါ ေလာဘ။ အဲဒီရတာေတြကို စည္းစိမ္ခံ၊ ကိုယ္ရသလုိ သူမ်ားကုိ မရေစခ်င္ဘူး။ အဲဒါ မစၧရိယ။ မရွိဘူး, မရဘူးဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲ ရတဲ့ လူေတြ အေပၚမွာ မေက်နပ္တဲ့ ဣႆာ(မနာလုိမႈ)၊ အဲဒီ ဣႆာ ရဲ႕ ေနာက္နားကေန ''မင္းတုိ႔ေတာ့ ခ်လုိက္ဦးမယ္''ဆိုတဲ႕ ေဒါသ။ တစ္ဘက္စြန္းပဲ။
မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃-ခုႏွစ္ ဝါဆိုလျပည့္ေန႔ မိဂဒါဝုန္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၅-ေယာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တိ႕ု ကို စတင္ေဟာေဖာ္ ေၾကြးေၾကာ္ ေတာ္မူခဲ႕တဲ့ေဒသနာက ဓမၼစၾကာ။ အဲဒီတရားေတာ္ထဲမွာ အစြန္း ၂-ခုဆိုတာကို မိန္႔ေတာ္မူထားပါတယ္။တစ္ဘက္က ဇိမ္ခံဖုိ႕ အားထုတ္ေနတာ။ တစ္ဘက္က ညႇင္းဆဲမယ္လုိ႕ အားထုတ္ေန တာ။ ကိုယ့္ကုိယ္ကို ညႇင္းဆဲ႐ုံတင္မကဘူး၊ သူတပါး ညႇင္္းဆဲဖို႔အားထုတ္တာက ပိုမ်ားတယ္ ထင္တာပဲ။
အတၱကိလမထာႏုေယာေဂါ၊ ကိုယ္႕ကိုယ္ကို ညႇင္း ဆဲဖို႕အားထုတ္တယ္။ကုိယ့္မွာ ေဒါသနဲဣႆာျဖစ္ရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ညႇင္းဆဲၿပီသား။ သူတပါး ညႇင္းဆဲတာက ေနာက္၊ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္က ိုညႇင္းဆဲတဲ့ အလုပ္ဟာ ကိုယ့္ဒုကၡ ကုိယ့္ကိုကိုယ္ ဖန္တီးေနတာပဲ။
ကမၻာမွာ ''စနစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားပါတယ္၊ ဝါဒေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲမ်ားပါတယ္''ေျပာေျပာ၊ အဲဒီႏွစ္စု ထဲ အကုန္ဝင္ေနတယ္။ျမတ္ဗုဒၶက အဲဒီအစြန္း ၂-ခုကို ေရွာင္သြားတယ္။ ဒီအစြန္း ႏွစ္ဘက္ကိုလဲ ေရွာင္ဖုိ႔ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္။ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ခြင့္ ရလိုက္ေတာ့ အဲဒီအစြန္း၂-ဘက္ကို လြတ္ေအာင္ ေရွာင္ႏိုင္ၾကတယ္။ ေရွာင္တတ္ ၾကတယ္။
သာသနာဟာ အၿမဲတမ္း ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနတယ္
ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ျမန္မာျပည္က ပုဂၢိဳလ္ ေတြ ခ်မ္းသာေနၾကတာဟာ အဲဒီအစြန္းႏွစ္ခုကို လြတ္ ေအာင္ ေရွာင္ႏိုင္ၾကလုိ႔ပါပဲ။
ကမၻာမွာ အဲဒီအစြန္းႏွစ္ဘက္ကို လြတ္ေအာင္ မေရွာင္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ သိပ္ကို ဒုကၡျဖစ္ေနၾကတယ္။
ဆ႒သံဂၤါယနာတင္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ေထရဝါဒ သာသနာထြန္းကားတဲ့ ႏိုင္ငံဆိုလုိ႔ ျမန္မာရယ္၊ သီဟိုဠ္ရယ္၊ ကေမၻာဒီးယားရယ္၊ လာအုိရယ္၊ ယိုးဒယားရယ္ဆုိၿပီး ၅-ႏုိင္ငံပဲ ရွိတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ သာသနာၾကည္ညိဳတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားႀကီးထဲက ပိဋကတ္သံုးပံု နိကာယ္ငါးရပ္ကုိ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅ဝဝ)စလံုး မျပဳမျပင္ပဲနဲ႔ ပကတိအတုိင္း ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၿပီးေတာ့ လာခဲ့တဲ့ ေထရဝါဒသာသနာ ထြန္း ကားတ့ဲ ႏိုင္ငံသည္ ဒီ ၅-ႏိုင္ငံပဲ။
သာသနာဟာ အၿမဲတမ္းေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနၾကတယ္။ အိႏၵိယျပည္မွာ အခု ေျပာၿပီးၿပီ၊ သာသနာ့မွတ္တုိင္ပဲ က်န္ ေတာ့တယ္။
ဗုဒၶဂါယာက ေဗာဓိပင္ႀကီးအေၾကာင္း အခုနက ေျပာၿပီးၿပီ။ မဟန္႔တုိ႔က အကုန္လံုး ဝင္ေႏွာင့္ယွက္ထားတာ။ သန္႔ရွင္းေအာင္ မနည္းလုပ္ယူရတယ္။ ဒီကေန႔ မွတ္တုိင္ အျဖစ္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဟိုဘက္က မိဂဒါဝုန္ေစတီေတာ္ႀကီးလဲ ၿပိဳလို႔။ ေရႊဆုိရင္ တစမွ မရိွ ေတာ့ဘူး။ ရာဇၿဂိဳဟ္ဆုိလုိ႔ရိွရင္လဲ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ အုတ္႐ိုးပဲ ရိွေတာ့တယ္။ သာဝတၴိၿမိဳ႕ ေဇတဝန္ေက်ာင္း ဆုိတာလဲ အုတ္႐ုိးပဲရိွေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ သာသနာဟာ ေနရာ ေရြ႕ေရြ႕ သြားတယ္။
ေရြ႕တယ္ဆုိရင္ ေတာ္ေသးတာေပါ့။ လုံးဝ မကြယ္ေပ်ာက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဘာသာျခားေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းကုိ သတိထားဖုိ႔ လုိတယ္။
တိဘက္ေတြဆုိရင္ တုိင္းျပည္ပါ ေပ်ာက္သြားတယ္။ တိဘက္ဗုဒၶဘာသာလူမ်ဳိးေတြဟာ နီေပါနဲ႔ အိႏိၵယမွာ ခုိေနၾကတယ္။ တိဘက္ႏိုင္ငံရယ္လို႔ ကမၻာမွာ ရိွကိုမရိွေတာ့ ဘူး။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဟိုဘက္က မြန္ဂိုလီယား ဆုိလုိ႔ရိွ ရင္လဲ ရိွေတာ့ရိွတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကမၻာမွာ မထင္ရွားဘူး။ အညတရ ျဖစ္ေနတယ္။ ဂ်ပန္က်ျပန္ေတာ့ ''မဟာယာန''။ အေရွ႕ဘက္ကေတာ့ အဲဒီလုိ ျဖစ္ေနတယ္။
ဒီကေန႔ေခတ္မွာ အားရစရာ တစ္ခုေကာင္းတာက အေမရိကတုိ႔ အဂၤလန္တုိ႔ ဥေရာပတုိ႔မွာ သာသနာ ေရာက္ေနျခင္းပဲ။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ေတာ့ လုိေသးတယ္။
ျမတ္စြာဘုရား ဆံုးမေတာ္မူတဲ့ အဆံုးအမအတုိင္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ေတာ္ မူၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာခြင့္ ရၾကတာ။
အစြန္းလြတ္ေအာင္ေန ကမၻာႀကီးခ်မ္းသာတယ္
ဘုန္းႀကီး စကၤာပူႏွင့္ သီဟိုဠ္ႏုိင္ငံမွာ တရားေဟာတုန္းက အစြန္း ၂-ပါးမွ လြတ္ေအာင္ေနဖို႔ အဓိက ေဟာ ခဲ့ပါတယ္။
ခုနက ေျပာခဲ့တဲ့ ကမၻာ့အုပ္စုႀကီးႏွစ္ခု ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတာကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ဘယ့္ႏွယ့္လုပ္မလဲ၊ သူတို႔က ''ေမတၱာတရားနဲ႔လုပ္ရမယ္''လို႔ ေျပာလိမ့္မယ္ ထင္ထားတာ။ အဲဒီေနရာမွာ ဘုန္းႀကီးက ေမတၱာတရား ထပ္မေျပာေတာ့ဘူး။ ေျပာရင္ သက္သက္လြတ္ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ေတြ႕ရင္ ခက္ေနဦးမွာ။
''အစြန္းလြတ္ေအာင္ေန၊ ကမၻာႀကီးခ်မ္းသာတယ္'' ဆုိၿပီး ဘုန္းႀကီးက ေဟာလုိက္တယ္။ အားလုံးၿငိမ္ေနတာ ပဲ။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ဦးေခါင္းတၿငိမ့္ၿငိမ့္နဲ႔ သေဘာက်ေနၾကတယ္။
ပိဋကတ္ေတာ္လာ အႏွစ္သံုးပါး
ပိဋကတ္သံုးပံုကို အဆီ ညႇစ္ထုတ္လိုက္တဲ့အခါ တရား သံုးမ်ဳိးထြက္လာတယ္။
၁။ ရတနာသံုးပါး
၂။ လကၡဏာသံုးပါး
၃။ သိကၡာသံုးပါး
ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃာ ဒီသံုးခုကို ''ရတနာ''လုိ႔ေခၚ တယ္။ ''ရတနာ''လုိ႔ ေခၚျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းေတြ ရိွပါတယ္။
''ရတနာ''ေခၚရျခင္း၏အေၾကာင္း
စိတၱီကတံ မဟဂၣၪၥ၊ အတုလံ ဒုလႅဘဒႆနံ။
အေနာမသတၱပရိေဘာဂံ၊ ရတနံ ေတန ဝုစၥတိ။
စိတီၱကတံစ၊ ဆန္းၾကယ္ေသာ သေဘာရွိသည္၏ အျဖစ္လည္းေကာင္း။ မဟဂၣၪၥ၊ တန္ဖိုးႀကီးမားသည္၏ အျဖစ္ ေၾကာင့္လည္းေကာင္း။ အတုလံ၊ တုလို႔မရ အတုမဲ့ တဲ့ သေဘာလည္းေကာင္း။ ဒုလႅဘဒႆနံ၊ ေတြ႕ရခဲ ႀကံဳရခဲ ဆံုရခဲ ျမင္ခဲတဲ့ သေဘာလည္းေကာင္း။ အေနာမသတၱ ပရိေဘာဂံ၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔မွ သံုးေဆာင္ထိုက္သည့္ အျဖစ္လည္းေကာင္း။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ ဣေမဟိ ကာရေဏ ဟိ၊ ဤအေၾကာင္းတုိ႔ေၾကာင့္။ ရတနႏၲိ၊ ရတနာဟူ၍။ ဝုစၥတိ၊ မုခ်ကိန္းေသ ဆိုအပ္ပါေပ၏။
စိန္ ေရႊ ေငြစတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ''ရတနာ''လုိ႔ေခၚ တယ္။ ရတနာေခၚထိုက္တဲ့ အေၾကာင္း ၅-ပါးရွိတယ္။
၁။ စိတၱီကတ၊ ဆန္းၾကယ္တဲ့သေဘာျခင္း။
၂။ မဟဂၣ၊ တန္ဖိုးႀကီးမားျခင္း။
၃။ အတုလ၊ အတုမရွိျခင္း (အတူမရွိျခင္း)။
၄။ ဒုလႅဘဒႆနံ၊ ေတြ႕ဖုိ႔ရန္ခက္ခဲျခင္း။
၅။ အေနာမသတၱ ပရိေဘာဂံ၊ ျမတ္ေသာ သူတုိ႔မွ သာလွ်င္ သုံးစြဲထုိက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုနည္းတူစြာပါပဲ။ ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာ ဆိုတဲ့ ဒီ ရတနာ သံုးပါးဟာလဲပဲ အလြန္ဆန္းၾကယ္ပါတယ္။ အလြန္႔ အလြန္ တန္ဖိုးႀကီးပါတယ္။ တုလို႔လဲ မရၾကပါဘူး။ ေတြ႕ရခဲ ႀကံဳရခဲပါတယ္။ ျမတ္ေသာ သူတုိ႔မွသာလွ်င္ ဖူးေတြ႕ရ တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာကုိ ရတနာလုိ႔ေခၚတယ္။
အဲဒီလိုသူတပါးဆီက ပစၥည္းကို အတင္းယူဖို႔ခ်ည္း ႀကိဳးစားေနတဲ့ လူထုႀကီးဟာ ကမၻာမွာ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲဒီ လိုဆင္းရဲတဲ့ လူေတြကစၿပီးေတာ့ အထက္နည္းနည္း နည္း နည္း တက္တက္ၿပီး ၾကည့္လိုက္ေပါ့။
ဒါ့ေၾကာင့္ ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရရ၊ မေက်နပ္ၾကဘူး။ အဲဒါ ေလာဘ။ အဲဒီရတာေတြကို စည္းစိမ္ခံ၊ ကိုယ္ရသလုိ သူမ်ားကုိ မရေစခ်င္ဘူး။ အဲဒါ မစၧရိယ။ မရွိဘူး, မရဘူးဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲ ရတဲ့ လူေတြ အေပၚမွာ မေက်နပ္တဲ့ ဣႆာ(မနာလုိမႈ)၊ အဲဒီ ဣႆာ ရဲ႕ ေနာက္နားကေန ''မင္းတုိ႔ေတာ့ ခ်လုိက္ဦးမယ္''ဆိုတဲ႕ ေဒါသ။ တစ္ဘက္စြန္းပဲ။
မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃-ခုႏွစ္ ဝါဆိုလျပည့္ေန႔ မိဂဒါဝုန္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၅-ေယာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တိ႕ု ကို စတင္ေဟာေဖာ္ ေၾကြးေၾကာ္ ေတာ္မူခဲ႕တဲ့ေဒသနာက ဓမၼစၾကာ။ အဲဒီတရားေတာ္ထဲမွာ အစြန္း ၂-ခုဆိုတာကို မိန္႔ေတာ္မူထားပါတယ္။တစ္ဘက္က ဇိမ္ခံဖုိ႕ အားထုတ္ေနတာ။ တစ္ဘက္က ညႇင္းဆဲမယ္လုိ႕ အားထုတ္ေန တာ။ ကိုယ့္ကုိယ္ကို ညႇင္းဆဲ႐ုံတင္မကဘူး၊ သူတပါး ညႇင္္းဆဲဖို႔အားထုတ္တာက ပိုမ်ားတယ္ ထင္တာပဲ။
အတၱကိလမထာႏုေယာေဂါ၊ ကိုယ္႕ကိုယ္ကို ညႇင္း ဆဲဖို႕အားထုတ္တယ္။ကုိယ့္မွာ ေဒါသနဲဣႆာျဖစ္ရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ညႇင္းဆဲၿပီသား။ သူတပါး ညႇင္းဆဲတာက ေနာက္၊ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္က ိုညႇင္းဆဲတဲ့ အလုပ္ဟာ ကိုယ့္ဒုကၡ ကုိယ့္ကိုကိုယ္ ဖန္တီးေနတာပဲ။
ကမၻာမွာ ''စနစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားပါတယ္၊ ဝါဒေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲမ်ားပါတယ္''ေျပာေျပာ၊ အဲဒီႏွစ္စု ထဲ အကုန္ဝင္ေနတယ္။ျမတ္ဗုဒၶက အဲဒီအစြန္း ၂-ခုကို ေရွာင္သြားတယ္။ ဒီအစြန္း ႏွစ္ဘက္ကိုလဲ ေရွာင္ဖုိ႔ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္။ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ခြင့္ ရလိုက္ေတာ့ အဲဒီအစြန္း၂-ဘက္ကို လြတ္ေအာင္ ေရွာင္ႏိုင္ၾကတယ္။ ေရွာင္တတ္ ၾကတယ္။
သာသနာဟာ အၿမဲတမ္း ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနတယ္
ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ျမန္မာျပည္က ပုဂၢိဳလ္ ေတြ ခ်မ္းသာေနၾကတာဟာ အဲဒီအစြန္းႏွစ္ခုကို လြတ္ ေအာင္ ေရွာင္ႏိုင္ၾကလုိ႔ပါပဲ။
ကမၻာမွာ အဲဒီအစြန္းႏွစ္ဘက္ကို လြတ္ေအာင္ မေရွာင္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ သိပ္ကို ဒုကၡျဖစ္ေနၾကတယ္။
ဆ႒သံဂၤါယနာတင္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ေထရဝါဒ သာသနာထြန္းကားတဲ့ ႏိုင္ငံဆိုလုိ႔ ျမန္မာရယ္၊ သီဟိုဠ္ရယ္၊ ကေမၻာဒီးယားရယ္၊ လာအုိရယ္၊ ယိုးဒယားရယ္ဆုိၿပီး ၅-ႏုိင္ငံပဲ ရွိတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ သာသနာၾကည္ညိဳတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားႀကီးထဲက ပိဋကတ္သံုးပံု နိကာယ္ငါးရပ္ကုိ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅ဝဝ)စလံုး မျပဳမျပင္ပဲနဲ႔ ပကတိအတုိင္း ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၿပီးေတာ့ လာခဲ့တဲ့ ေထရဝါဒသာသနာ ထြန္း ကားတ့ဲ ႏိုင္ငံသည္ ဒီ ၅-ႏိုင္ငံပဲ။
သာသနာဟာ အၿမဲတမ္းေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနၾကတယ္။ အိႏၵိယျပည္မွာ အခု ေျပာၿပီးၿပီ၊ သာသနာ့မွတ္တုိင္ပဲ က်န္ ေတာ့တယ္။
ဗုဒၶဂါယာက ေဗာဓိပင္ႀကီးအေၾကာင္း အခုနက ေျပာၿပီးၿပီ။ မဟန္႔တုိ႔က အကုန္လံုး ဝင္ေႏွာင့္ယွက္ထားတာ။ သန္႔ရွင္းေအာင္ မနည္းလုပ္ယူရတယ္။ ဒီကေန႔ မွတ္တုိင္ အျဖစ္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဟိုဘက္က မိဂဒါဝုန္ေစတီေတာ္ႀကီးလဲ ၿပိဳလို႔။ ေရႊဆုိရင္ တစမွ မရိွ ေတာ့ဘူး။ ရာဇၿဂိဳဟ္ဆုိလုိ႔ရိွရင္လဲ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ အုတ္႐ိုးပဲ ရိွေတာ့တယ္။ သာဝတၴိၿမိဳ႕ ေဇတဝန္ေက်ာင္း ဆုိတာလဲ အုတ္႐ုိးပဲရိွေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ သာသနာဟာ ေနရာ ေရြ႕ေရြ႕ သြားတယ္။
ေရြ႕တယ္ဆုိရင္ ေတာ္ေသးတာေပါ့။ လုံးဝ မကြယ္ေပ်ာက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဘာသာျခားေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းကုိ သတိထားဖုိ႔ လုိတယ္။
တိဘက္ေတြဆုိရင္ တုိင္းျပည္ပါ ေပ်ာက္သြားတယ္။ တိဘက္ဗုဒၶဘာသာလူမ်ဳိးေတြဟာ နီေပါနဲ႔ အိႏိၵယမွာ ခုိေနၾကတယ္။ တိဘက္ႏိုင္ငံရယ္လို႔ ကမၻာမွာ ရိွကိုမရိွေတာ့ ဘူး။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဟိုဘက္က မြန္ဂိုလီယား ဆုိလုိ႔ရိွ ရင္လဲ ရိွေတာ့ရိွတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကမၻာမွာ မထင္ရွားဘူး။ အညတရ ျဖစ္ေနတယ္။ ဂ်ပန္က်ျပန္ေတာ့ ''မဟာယာန''။ အေရွ႕ဘက္ကေတာ့ အဲဒီလုိ ျဖစ္ေနတယ္။
ဒီကေန႔ေခတ္မွာ အားရစရာ တစ္ခုေကာင္းတာက အေမရိကတုိ႔ အဂၤလန္တုိ႔ ဥေရာပတုိ႔မွာ သာသနာ ေရာက္ေနျခင္းပဲ။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ေတာ့ လုိေသးတယ္။
ျမတ္စြာဘုရား ဆံုးမေတာ္မူတဲ့ အဆံုးအမအတုိင္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ေတာ္ မူၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာခြင့္ ရၾကတာ။
အစြန္းလြတ္ေအာင္ေန ကမၻာႀကီးခ်မ္းသာတယ္
ဘုန္းႀကီး စကၤာပူႏွင့္ သီဟိုဠ္ႏုိင္ငံမွာ တရားေဟာတုန္းက အစြန္း ၂-ပါးမွ လြတ္ေအာင္ေနဖို႔ အဓိက ေဟာ ခဲ့ပါတယ္။
ခုနက ေျပာခဲ့တဲ့ ကမၻာ့အုပ္စုႀကီးႏွစ္ခု ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတာကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ဘယ့္ႏွယ့္လုပ္မလဲ၊ သူတို႔က ''ေမတၱာတရားနဲ႔လုပ္ရမယ္''လို႔ ေျပာလိမ့္မယ္ ထင္ထားတာ။ အဲဒီေနရာမွာ ဘုန္းႀကီးက ေမတၱာတရား ထပ္မေျပာေတာ့ဘူး။ ေျပာရင္ သက္သက္လြတ္ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ေတြ႕ရင္ ခက္ေနဦးမွာ။
''အစြန္းလြတ္ေအာင္ေန၊ ကမၻာႀကီးခ်မ္းသာတယ္'' ဆုိၿပီး ဘုန္းႀကီးက ေဟာလုိက္တယ္။ အားလုံးၿငိမ္ေနတာ ပဲ။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ဦးေခါင္းတၿငိမ့္ၿငိမ့္နဲ႔ သေဘာက်ေနၾကတယ္။
ပိဋကတ္ေတာ္လာ အႏွစ္သံုးပါး
ပိဋကတ္သံုးပံုကို အဆီ ညႇစ္ထုတ္လိုက္တဲ့အခါ တရား သံုးမ်ဳိးထြက္လာတယ္။
၁။ ရတနာသံုးပါး
၂။ လကၡဏာသံုးပါး
၃။ သိကၡာသံုးပါး
ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃာ ဒီသံုးခုကို ''ရတနာ''လုိ႔ေခၚ တယ္။ ''ရတနာ''လုိ႔ ေခၚျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းေတြ ရိွပါတယ္။
''ရတနာ''ေခၚရျခင္း၏အေၾကာင္း
စိတၱီကတံ မဟဂၣၪၥ၊ အတုလံ ဒုလႅဘဒႆနံ။
အေနာမသတၱပရိေဘာဂံ၊ ရတနံ ေတန ဝုစၥတိ။
စိတီၱကတံစ၊ ဆန္းၾကယ္ေသာ သေဘာရွိသည္၏ အျဖစ္လည္းေကာင္း။ မဟဂၣၪၥ၊ တန္ဖိုးႀကီးမားသည္၏ အျဖစ္ ေၾကာင့္လည္းေကာင္း။ အတုလံ၊ တုလို႔မရ အတုမဲ့ တဲ့ သေဘာလည္းေကာင္း။ ဒုလႅဘဒႆနံ၊ ေတြ႕ရခဲ ႀကံဳရခဲ ဆံုရခဲ ျမင္ခဲတဲ့ သေဘာလည္းေကာင္း။ အေနာမသတၱ ပရိေဘာဂံ၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔မွ သံုးေဆာင္ထိုက္သည့္ အျဖစ္လည္းေကာင္း။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ ဣေမဟိ ကာရေဏ ဟိ၊ ဤအေၾကာင္းတုိ႔ေၾကာင့္။ ရတနႏၲိ၊ ရတနာဟူ၍။ ဝုစၥတိ၊ မုခ်ကိန္းေသ ဆိုအပ္ပါေပ၏။
စိန္ ေရႊ ေငြစတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ''ရတနာ''လုိ႔ေခၚ တယ္။ ရတနာေခၚထိုက္တဲ့ အေၾကာင္း ၅-ပါးရွိတယ္။
၁။ စိတၱီကတ၊ ဆန္းၾကယ္တဲ့သေဘာျခင္း။
၂။ မဟဂၣ၊ တန္ဖိုးႀကီးမားျခင္း။
၃။ အတုလ၊ အတုမရွိျခင္း (အတူမရွိျခင္း)။
၄။ ဒုလႅဘဒႆနံ၊ ေတြ႕ဖုိ႔ရန္ခက္ခဲျခင္း။
၅။ အေနာမသတၱ ပရိေဘာဂံ၊ ျမတ္ေသာ သူတုိ႔မွ သာလွ်င္ သုံးစြဲထုိက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုနည္းတူစြာပါပဲ။ ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာ ဆိုတဲ့ ဒီ ရတနာ သံုးပါးဟာလဲပဲ အလြန္ဆန္းၾကယ္ပါတယ္။ အလြန္႔ အလြန္ တန္ဖိုးႀကီးပါတယ္။ တုလို႔လဲ မရၾကပါဘူး။ ေတြ႕ရခဲ ႀကံဳရခဲပါတယ္။ ျမတ္ေသာ သူတုိ႔မွသာလွ်င္ ဖူးေတြ႕ရ တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာကုိ ရတနာလုိ႔ေခၚတယ္။
အႏွစ္ကုိးပါး (အပုိင္း-၁၇)
ဗုဒၶဘာသာတုိ႔ရဲ႕ ဆုေတာင္းက ဘာဆုေတာင္းလဲ။ ဒါန၊ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ အဲဒီ ေကာင္းမႈေလးမ်ဳိး တစ္မ်ဳိး မ်ဳိး ျပဳက်င့္ၿပီးရင္ ကိုယ္လုပ္ထားတဲ့ ေကာင္းမႈအားေလ်ာ္စြာ ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးကို ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေတာင္းတာ။ ကိုယ္က်င့္ထားတဲ့ အက်င့္အားေလ်ာ္စြာ ရထိုက္ တဲ့ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းတာ။
ေတာင္းတာက တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေပးမွာကို ေမွ်ာ္လင့္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းေနတာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္လုပ္ အားအတုိင္း ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာကို ဖြင့္ထုတ္ၿပီးေတာ့ ဆိုျခင္း ပါပဲလုိ႔ ေျပာလိုက္တယ္။
ကိုယ္က်င့္ထားတဲ့ အက်င့္အားေလ်ာ္စြာ ကိုယ္ ရထိုက္တာကို ရခ်င္တဲ့ဆႏၵကို ေဖာ္က်ဴးလုိက္တာပါပဲ။
''တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို ခ်ေပးလိမ့္ မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းေနတဲ့ ဆ ုေတာင္း မ်ဳိး ျမန္မာမွာ မရွိဘူး''လို႔ ဘုန္းႀကီးက ေျပာလိုက္တယ္။ အဲဒီလိုေျပာလိုက္ေတာ့ ''ျမန္မာေတြရဲ႕ ဆုေတာင္း က အဆင့္အတန္းျမင့္တယ္၊ ျမန္မာေတြရဲ႕ ဆုေတာင္းက လက္စသတ္ေတာ့ သူတုိ႔အက်င့္ေပၚမွာ သူတုိ႔ ျပန္တည္ တယ္''လုိ႔ သူတုိ႔တေတြ သေဘာက်သြားၾကတယ္။
အျခားဘာသာမ်ားက ေတာင္းတဲ့ဆုကေတာ့ ကိုယ့္ အက်င့္တရားအေပၚမွာ မတည္ပဲနဲ႔ တစ္စံုတစ္ ေယာက္ ေသာပုဂၢိဳလ္က ေပးမလားဆိုၿပီးေတာ့ ေတာင္း တာ။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အႏွစ္သာရက ''ယံုၾကည္မႈနဲ႔ အသိ ဥာဏ္ကို ညီမွ်စြာ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ က်င့္ယူရတဲ့တရား'' ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ သူေတာ္စင္ေတြဟာ ဒီလို အသိဥာဏ္မ်ဳိးေတြကို သိခြင့္ ရ၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ ယံုၾကည္မႈမ်ဳိးတုိ႔ကို ယံုၾကည္ခြင့္ရ၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ စရဏတရားေတြကို က်င့္ခြင့္ရေနၾကတာ ဟာ ငါတုိ႔ ကံေကာင္းလုိက္တာလို႔ ကိုယ့္ဘဝရဲ႕အဖိုးတန္ပံုကို နားလည္ၾကပါ။
ကမၻာမွာ အုပ္စုႀကီး(၂)စုရွိတယ္
တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ေလယာဥ္ပ်ံလဲ မလုပ္ႏိုင္ေသး ဘူး။ ေမာ္ေတာ္ကားလဲ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဒံုးပ်ံႀကီးလဲ မေဆာက္ႏိုင္ေသးဘူး။ အထပ္ ေျခာက္ဆယ္ေလာက္ရွိတဲ့ တိုက္ႀကီးေတြလဲ မရိွေသးဘူး။ တိုင္းျပည္က တယ္ၿပီးေတာ့ ေအာက္က်ေနာက္က်ႏုိင္တာပဲလုိ႔ ဒီလိုမ်ား သြားၿပီးေတာ့ မတြက္ပါနဲ႔။ ကမၻာမွာအုပ္စုႀကီး (၂)ခုရွိေနတယ္။ တစ္အုပ္စုက အလြန္ကိုပဲ ႀကီးပြားတိုးတက္ခ်မ္းသာ ၿပီးေတာ့ စည္းစိမ္ခံ ဖုိ႔ရန္ ႀကိဳးစားေနတဲ့ လူစုႀကီး။
သိပ္ တိုးတက္ေနတယ္။ သိပ္ႀကီးပြားေနတယ္။ ပစၥည္းေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးထုတ္လုပ္ေနတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြက စည္းစိမ္ခံဖုိ႔ခ်ည္း ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ သူတုိ႔က တစ္ပိုင္း။ ေနာက္တစ္အုပ္စုကေတာ့ စည္းစိမ္ကုိ မခံစား ႏုိင္ဘူး။ စားစရာလဲ မေလာက္တေလာက္၊ ဝတ္စရာလဲ မေလာက္တေလာက္၊ ေနဖုိ႔ကလဲပဲ က်ဳိးတုိးက်ဲတဲ။ အဲဒီလုိ စားေရး၊ ေနေရး၊ ဝတ္ေရးေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ ေနတဲ့ ဒီလူစုကလဲ 'ဟိုလူေတြဟာ မတရားသျဖင့္ ခ်မ္းသာ တယ္ဆိုၿပီး'ေတာ့ ခ်မ္းသာတဲ့လူစုႀကီးကို အံတႀကိတ္ႀကိတ္ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ သူတို႔က တစ္အုပ္စု။
ႀကီးပြားတိုးတက္လို႔ စည္းစိမ္ခံေနတဲ့ လူစုမွာ ''ေလာဘ'' ႏွင့္ ''မစၧရိယ (ဝန္တုိမႈ)''တရားက ျပ႒ာန္းေန တယ္။
ေလာဘက သိပ္ရခ်င္တယ္။ ရဖို႔ခ်ည္း သိပ္ အား ထုတ္တယ္။ မစၧရိယတရားက သူတုိ႔ရတာေတြကို ဘယ္သူ႔ ကိုမွ ေဝမေပး ခ်င္ဘူး။ သိပ္ဆင္းရဲေနတဲ့ လူစုမွာေတာ့ ''ေဒါသ''နဲ႔ ''ဣႆာ'' (သူတပါး စည္းစိမ္ကို မနာလိုမႈ)က လႊမ္းမိုးေန ပါတယ္။
ကမၻာမွာ အဲဒီလို ဟိုဘက္ဒီဘက္ အစြန္းထြက္ေန ၾကတယ္။ အစြန္းသို႔ ေရာက္ေနၾကတယ္။
ျပင္းထန္ေနေသာ ပဋိပကၡ (၂)ခု
အိႏိၵယျပည္ႀကီးမွာ သိပ္ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြကို ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သိပ္ဇိမ္ခံၾကတယ္။ သိပ္ဆင္းရဲတဲ့ လူ ေတြကို ၾကည့္လိုက္ျပန္ေတာ့လဲ အမႈိက္ပံုေလးထဲ ေကာက္ စားေနၾကတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ေနတယ္။ ေဗာဓိပင္နားမွာ ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း မနက္ေစာ ေစာသြားရင္ အေရွ႕ဘက္နားမွာ သူေတာင္းစား တစ္ရာ ေလာက္ တန္းေနတယ္။ အေနာက္ဘက္ေပါက္နားမွာလဲ တစ္ရာေလာက္ တန္းေနတယ္။
တစ္ေယာက္ကို ငါးျပားေလာက္ သြားမေပးနဲ။ တစ္ရာေလာက္ ဝိုင္းၿပီးေတာင္းေတာ့တာပဲ။ ထြက္လုိ႔ကို မရဘူး။ ေၾကာက္စရာေတာင္ေကာင္းလုိက္တာ။ ေပးခ်င္ လ်က္နဲ႔ အဲဒါမေပးခဲ့ရဘူး။ လူေစ့ေအာင္လဲ ဘုန္းႀကီးက မေပးႏိုင္ဘူး။
တခ်ဳိ႕သူေတာင္းစားကေတာ့ ေခတ္မီလိုက္တာ။ ဘယ္လိုေခတ္မီသလဲဆိုေတာ့ လက္ထဲမွာ ခြက္ကေလးကိုင္ ထားၿပီး '' I am blind, I am blind ကြၽႏ္ုပ္ မ်က္စိမျမင္ပါ, ကြၽႏု္ပ္ မ်က္စိမျမင္ပါ''လုိ႔ ေျပာၿပီးေတာ့ ေတာင္းတယ္။ အဲဒီလို ေခတ္မီတဲ့ သူေတာင္းစားလဲ ရွိေသးတယ္။
ဒီပဋိပကၡႏွစ္ခုဟာ ျပင္းထန္ေနရင္ေတာ့ ကမၻာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈဆိုတာ မရႏုိင္ဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ၊ အစြန္း ေရာက္ေနလုိ႔။လမ္းၫႊန္ခ ငါးက်ပ္ေပးရမယ္တဲ့၊ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္က လူေတြကေတာ့ တယ္ၿပီးေတာ့ ေတာ္ၾကတယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြကလဲ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ဝီရိယရွိလုိ႔ ခ်မ္းသာတာပဲဆိုၿပီး ေက်နပ္လို႔။ ေကာင္းလိုက္တာ။ ဆင္းရဲတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက်ျပန္ေတာ့လဲ တုိ႔ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ဝီရိယ နည္းလုိ႔ ဆင္းရဲတာ။ ဆင္းရဲတဲ့လူကလဲ တရား သေဘာကို ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ဒီလုိ နားလည္ေတာ့ ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြအေပၚမွာ ေဒါသ, ဣႆာ မျဖစ္ၾက ေတာ့ဘူး။ျမန္မာျပည္မွာ ခ်မ္းသာေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲပဲ ဆင္းရဲတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို တတ္ႏုိင္သမွ် စြန္႔ႀကဲၾကတယ္။ ဆန္တဆုပ္၊ ေရတမႈတ္ဆိုတာ ျမန္မာျပည္မွာ ဘယ္ေနရာ ေတာင္းေတာင္း ရတယ္။ လိုခ်င္တုိင္း ရတယ္။ ႏုိင္ငံျခားမွာ သစ္ပင္ရိပ္ ကေလးေတာင္ သြား မခိုေလနဲ႔၊ သစ္ပင္ရိပ္ကေလး သြားခိုမိတာနဲ႔ ''ငါ့သစ္ပင္ရိပ္ မင္းလာခိုတာ၊ ေပး ငါးက်ပ္'' ဆိုၿပီး ဒီလိုေတာင္းတာ။
ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဗာရာဏသီမွာ တည္းခိုမည့္ေက်ာင္း ရွာမေတြ႕လုိ႔ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔တလည္လည္ ျဖစ္ေနေတာ့ လမ္းေပၚမွာ ကားရပ္ၿပီး လမ္းေဘးနားက လူပ်ဳိအရြယ္ ကုလားေလး သံုးေလးေယာက္ကို လွမ္း ေမးတယ္။ ေမးေတာ့ သူတုိ႔က လမ္းေဘးကေန ''ဘယ္လမ္းကုိ သြား''လို႔ လမ္းၫႊန္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ ဒ႐ိုင္ဘာက ဂီယာ ေကာက္ထိုးၿပီး ေမာင္းထြက္မလို႔ ဟန္ျပင္ေတာ့ ေရွ႕ တည့္တည့္က လာရပ္တယ္၊ ''ေပး ငါးက်ပ္''တဲ့ ။ ''ဟာ မင္းကို ဘာလုိ႔ေပးရမွာတုန္း'' ဆိုေတာ့ ''ခင္ဗ်ား ေမးလို႔ က်ဳပ္တို႔ လမ္းျပရတယ္၊ အဲဒီလမ္းျပခအတြက္ ၅-က်ပ္ ေပးရမယ္'' တဲ့။ မခက္ဘူးလား။
ဆုေတာင္းျခင္းနဲ႔ဗုဒၶဘာသာ
ျမန္မာျပည္မွာသာဆိုရင္ အိမ္အေရာက္ေတာင္ လိုက္ပို႔လိုက္ဦးမယ္။ ရွိတာေတာင္ ခ်ေကြၽးလုိက္ဦးမယ္။ ''ေၾသာ္ သူတုိ႔ခရီးသည္ေတြ အေဝးႀကီးက လာၾကတာ။ တတိုင္း တျပည္က လာၾကတာ။ ပင္ပန္းႏြမ္း နယ္လာၾက တယ္။ ေရေလးေသာက္ပါဦး။ ထမင္းေလးစားပါဦး။ ဒီေနရာေလး ထိုင္ပါဦး''လုိ႔ေတာင္ ဖိတ္ၾကဦးမယ္။ ဒီေတာ့ ဘုန္းႀကီး စိတ္ထဲက သဒၶါတရား ကုန္သြား တယ္။ အဲဒီေကာင္ကို မေပးခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒ႐ိုင္ ဘာကိုေျပာလိုက္တယ္၊ ''အဲဒီေကာင္ ျပတဲ့လမ္းက မေမာင္း နဲ႔ကြာ၊ ဒီ့ျပင္လမ္းက ေမာင္း'' ဆိုၿပီးေတာ့ အျခားလမ္းက ေမာင္းလာခဲ့တယ္။
အဲဒီေကာင္ကလဲ ေနာက္ကေန လိုက္ၿပီးေတာ့ ''ဘာဘာ ဘာဘာ''နဲ႔ဆိုၿပီး လိုက္လာတယ္။ ''ဘာတုန္းကြ'' ဆိုေတာ့ ''ေပး ငါးက်ပ္''တဲ့။ ''မင္းျပတဲ့လမ္း ငါတုိ႔ မေမာင္း ဘူးကြာ၊ ဘာျပဳလုိ႔ ေပးရမွာလဲ''လုိ႔ ေျပာပစ္ခဲ့တယ္။
ေတာင္းတာက တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေပးမွာကို ေမွ်ာ္လင့္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းေနတာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္လုပ္ အားအတုိင္း ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာကို ဖြင့္ထုတ္ၿပီးေတာ့ ဆိုျခင္း ပါပဲလုိ႔ ေျပာလိုက္တယ္။
ကိုယ္က်င့္ထားတဲ့ အက်င့္အားေလ်ာ္စြာ ကိုယ္ ရထိုက္တာကို ရခ်င္တဲ့ဆႏၵကို ေဖာ္က်ဴးလုိက္တာပါပဲ။
''တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို ခ်ေပးလိမ့္ မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းေနတဲ့ ဆ ုေတာင္း မ်ဳိး ျမန္မာမွာ မရွိဘူး''လို႔ ဘုန္းႀကီးက ေျပာလိုက္တယ္။ အဲဒီလိုေျပာလိုက္ေတာ့ ''ျမန္မာေတြရဲ႕ ဆုေတာင္း က အဆင့္အတန္းျမင့္တယ္၊ ျမန္မာေတြရဲ႕ ဆုေတာင္းက လက္စသတ္ေတာ့ သူတုိ႔အက်င့္ေပၚမွာ သူတုိ႔ ျပန္တည္ တယ္''လုိ႔ သူတုိ႔တေတြ သေဘာက်သြားၾကတယ္။
အျခားဘာသာမ်ားက ေတာင္းတဲ့ဆုကေတာ့ ကိုယ့္ အက်င့္တရားအေပၚမွာ မတည္ပဲနဲ႔ တစ္စံုတစ္ ေယာက္ ေသာပုဂၢိဳလ္က ေပးမလားဆိုၿပီးေတာ့ ေတာင္း တာ။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အႏွစ္သာရက ''ယံုၾကည္မႈနဲ႔ အသိ ဥာဏ္ကို ညီမွ်စြာ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ က်င့္ယူရတဲ့တရား'' ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ သူေတာ္စင္ေတြဟာ ဒီလို အသိဥာဏ္မ်ဳိးေတြကို သိခြင့္ ရ၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ ယံုၾကည္မႈမ်ဳိးတုိ႔ကို ယံုၾကည္ခြင့္ရ၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ စရဏတရားေတြကို က်င့္ခြင့္ရေနၾကတာ ဟာ ငါတုိ႔ ကံေကာင္းလုိက္တာလို႔ ကိုယ့္ဘဝရဲ႕အဖိုးတန္ပံုကို နားလည္ၾကပါ။
ကမၻာမွာ အုပ္စုႀကီး(၂)စုရွိတယ္
တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ေလယာဥ္ပ်ံလဲ မလုပ္ႏိုင္ေသး ဘူး။ ေမာ္ေတာ္ကားလဲ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဒံုးပ်ံႀကီးလဲ မေဆာက္ႏိုင္ေသးဘူး။ အထပ္ ေျခာက္ဆယ္ေလာက္ရွိတဲ့ တိုက္ႀကီးေတြလဲ မရိွေသးဘူး။ တိုင္းျပည္က တယ္ၿပီးေတာ့ ေအာက္က်ေနာက္က်ႏုိင္တာပဲလုိ႔ ဒီလိုမ်ား သြားၿပီးေတာ့ မတြက္ပါနဲ႔။ ကမၻာမွာအုပ္စုႀကီး (၂)ခုရွိေနတယ္။ တစ္အုပ္စုက အလြန္ကိုပဲ ႀကီးပြားတိုးတက္ခ်မ္းသာ ၿပီးေတာ့ စည္းစိမ္ခံ ဖုိ႔ရန္ ႀကိဳးစားေနတဲ့ လူစုႀကီး။
သိပ္ တိုးတက္ေနတယ္။ သိပ္ႀကီးပြားေနတယ္။ ပစၥည္းေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးထုတ္လုပ္ေနတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြက စည္းစိမ္ခံဖုိ႔ခ်ည္း ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ သူတုိ႔က တစ္ပိုင္း။ ေနာက္တစ္အုပ္စုကေတာ့ စည္းစိမ္ကုိ မခံစား ႏုိင္ဘူး။ စားစရာလဲ မေလာက္တေလာက္၊ ဝတ္စရာလဲ မေလာက္တေလာက္၊ ေနဖုိ႔ကလဲပဲ က်ဳိးတုိးက်ဲတဲ။ အဲဒီလုိ စားေရး၊ ေနေရး၊ ဝတ္ေရးေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ ေနတဲ့ ဒီလူစုကလဲ 'ဟိုလူေတြဟာ မတရားသျဖင့္ ခ်မ္းသာ တယ္ဆိုၿပီး'ေတာ့ ခ်မ္းသာတဲ့လူစုႀကီးကို အံတႀကိတ္ႀကိတ္ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ သူတို႔က တစ္အုပ္စု။
ႀကီးပြားတိုးတက္လို႔ စည္းစိမ္ခံေနတဲ့ လူစုမွာ ''ေလာဘ'' ႏွင့္ ''မစၧရိယ (ဝန္တုိမႈ)''တရားက ျပ႒ာန္းေန တယ္။
ေလာဘက သိပ္ရခ်င္တယ္။ ရဖို႔ခ်ည္း သိပ္ အား ထုတ္တယ္။ မစၧရိယတရားက သူတုိ႔ရတာေတြကို ဘယ္သူ႔ ကိုမွ ေဝမေပး ခ်င္ဘူး။ သိပ္ဆင္းရဲေနတဲ့ လူစုမွာေတာ့ ''ေဒါသ''နဲ႔ ''ဣႆာ'' (သူတပါး စည္းစိမ္ကို မနာလိုမႈ)က လႊမ္းမိုးေန ပါတယ္။
ကမၻာမွာ အဲဒီလို ဟိုဘက္ဒီဘက္ အစြန္းထြက္ေန ၾကတယ္။ အစြန္းသို႔ ေရာက္ေနၾကတယ္။
ျပင္းထန္ေနေသာ ပဋိပကၡ (၂)ခု
အိႏိၵယျပည္ႀကီးမွာ သိပ္ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြကို ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သိပ္ဇိမ္ခံၾကတယ္။ သိပ္ဆင္းရဲတဲ့ လူ ေတြကို ၾကည့္လိုက္ျပန္ေတာ့လဲ အမႈိက္ပံုေလးထဲ ေကာက္ စားေနၾကတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ေနတယ္။ ေဗာဓိပင္နားမွာ ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း မနက္ေစာ ေစာသြားရင္ အေရွ႕ဘက္နားမွာ သူေတာင္းစား တစ္ရာ ေလာက္ တန္းေနတယ္။ အေနာက္ဘက္ေပါက္နားမွာလဲ တစ္ရာေလာက္ တန္းေနတယ္။
တစ္ေယာက္ကို ငါးျပားေလာက္ သြားမေပးနဲ။ တစ္ရာေလာက္ ဝိုင္းၿပီးေတာင္းေတာ့တာပဲ။ ထြက္လုိ႔ကို မရဘူး။ ေၾကာက္စရာေတာင္ေကာင္းလုိက္တာ။ ေပးခ်င္ လ်က္နဲ႔ အဲဒါမေပးခဲ့ရဘူး။ လူေစ့ေအာင္လဲ ဘုန္းႀကီးက မေပးႏိုင္ဘူး။
တခ်ဳိ႕သူေတာင္းစားကေတာ့ ေခတ္မီလိုက္တာ။ ဘယ္လိုေခတ္မီသလဲဆိုေတာ့ လက္ထဲမွာ ခြက္ကေလးကိုင္ ထားၿပီး '' I am blind, I am blind ကြၽႏ္ုပ္ မ်က္စိမျမင္ပါ, ကြၽႏု္ပ္ မ်က္စိမျမင္ပါ''လုိ႔ ေျပာၿပီးေတာ့ ေတာင္းတယ္။ အဲဒီလို ေခတ္မီတဲ့ သူေတာင္းစားလဲ ရွိေသးတယ္။
ဒီပဋိပကၡႏွစ္ခုဟာ ျပင္းထန္ေနရင္ေတာ့ ကမၻာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈဆိုတာ မရႏုိင္ဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ၊ အစြန္း ေရာက္ေနလုိ႔။လမ္းၫႊန္ခ ငါးက်ပ္ေပးရမယ္တဲ့၊ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္က လူေတြကေတာ့ တယ္ၿပီးေတာ့ ေတာ္ၾကတယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြကလဲ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ဝီရိယရွိလုိ႔ ခ်မ္းသာတာပဲဆိုၿပီး ေက်နပ္လို႔။ ေကာင္းလိုက္တာ။ ဆင္းရဲတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက်ျပန္ေတာ့လဲ တုိ႔ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ဝီရိယ နည္းလုိ႔ ဆင္းရဲတာ။ ဆင္းရဲတဲ့လူကလဲ တရား သေဘာကို ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ဒီလုိ နားလည္ေတာ့ ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြအေပၚမွာ ေဒါသ, ဣႆာ မျဖစ္ၾက ေတာ့ဘူး။ျမန္မာျပည္မွာ ခ်မ္းသာေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲပဲ ဆင္းရဲတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို တတ္ႏုိင္သမွ် စြန္႔ႀကဲၾကတယ္။ ဆန္တဆုပ္၊ ေရတမႈတ္ဆိုတာ ျမန္မာျပည္မွာ ဘယ္ေနရာ ေတာင္းေတာင္း ရတယ္။ လိုခ်င္တုိင္း ရတယ္။ ႏုိင္ငံျခားမွာ သစ္ပင္ရိပ္ ကေလးေတာင္ သြား မခိုေလနဲ႔၊ သစ္ပင္ရိပ္ကေလး သြားခိုမိတာနဲ႔ ''ငါ့သစ္ပင္ရိပ္ မင္းလာခိုတာ၊ ေပး ငါးက်ပ္'' ဆိုၿပီး ဒီလိုေတာင္းတာ။
ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဗာရာဏသီမွာ တည္းခိုမည့္ေက်ာင္း ရွာမေတြ႕လုိ႔ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔တလည္လည္ ျဖစ္ေနေတာ့ လမ္းေပၚမွာ ကားရပ္ၿပီး လမ္းေဘးနားက လူပ်ဳိအရြယ္ ကုလားေလး သံုးေလးေယာက္ကို လွမ္း ေမးတယ္။ ေမးေတာ့ သူတုိ႔က လမ္းေဘးကေန ''ဘယ္လမ္းကုိ သြား''လို႔ လမ္းၫႊန္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ ဒ႐ိုင္ဘာက ဂီယာ ေကာက္ထိုးၿပီး ေမာင္းထြက္မလို႔ ဟန္ျပင္ေတာ့ ေရွ႕ တည့္တည့္က လာရပ္တယ္၊ ''ေပး ငါးက်ပ္''တဲ့ ။ ''ဟာ မင္းကို ဘာလုိ႔ေပးရမွာတုန္း'' ဆိုေတာ့ ''ခင္ဗ်ား ေမးလို႔ က်ဳပ္တို႔ လမ္းျပရတယ္၊ အဲဒီလမ္းျပခအတြက္ ၅-က်ပ္ ေပးရမယ္'' တဲ့။ မခက္ဘူးလား။
ဆုေတာင္းျခင္းနဲ႔ဗုဒၶဘာသာ
ျမန္မာျပည္မွာသာဆိုရင္ အိမ္အေရာက္ေတာင္ လိုက္ပို႔လိုက္ဦးမယ္။ ရွိတာေတာင္ ခ်ေကြၽးလုိက္ဦးမယ္။ ''ေၾသာ္ သူတုိ႔ခရီးသည္ေတြ အေဝးႀကီးက လာၾကတာ။ တတိုင္း တျပည္က လာၾကတာ။ ပင္ပန္းႏြမ္း နယ္လာၾက တယ္။ ေရေလးေသာက္ပါဦး။ ထမင္းေလးစားပါဦး။ ဒီေနရာေလး ထိုင္ပါဦး''လုိ႔ေတာင္ ဖိတ္ၾကဦးမယ္။ ဒီေတာ့ ဘုန္းႀကီး စိတ္ထဲက သဒၶါတရား ကုန္သြား တယ္။ အဲဒီေကာင္ကို မေပးခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒ႐ိုင္ ဘာကိုေျပာလိုက္တယ္၊ ''အဲဒီေကာင္ ျပတဲ့လမ္းက မေမာင္း နဲ႔ကြာ၊ ဒီ့ျပင္လမ္းက ေမာင္း'' ဆိုၿပီးေတာ့ အျခားလမ္းက ေမာင္းလာခဲ့တယ္။
အဲဒီေကာင္ကလဲ ေနာက္ကေန လိုက္ၿပီးေတာ့ ''ဘာဘာ ဘာဘာ''နဲ႔ဆိုၿပီး လိုက္လာတယ္။ ''ဘာတုန္းကြ'' ဆိုေတာ့ ''ေပး ငါးက်ပ္''တဲ့။ ''မင္းျပတဲ့လမ္း ငါတုိ႔ မေမာင္း ဘူးကြာ၊ ဘာျပဳလုိ႔ ေပးရမွာလဲ''လုိ႔ ေျပာပစ္ခဲ့တယ္။
ျမတ္စြာဘုရား၏ ေနာက္ဆုံး ပစၦိမဘ၀တြင္ ခံစားေတာ္မူခဲ့ရေသာ ၀ိပါက္ေတာ္ (၁၂)ပါး
(၁) ျမတ္ဗုဒၶ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကုိ (၆) ႏွစ္တိတိက်င့္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဥရုေ၀ဠ ေတာ၀ၿမိဳင္ခြင္ ေျခာက္ႏွစ္ပတ္လုံး က်င့္သုံးအရွင္
အားကုန္ခမ္းလို႔ ညဴိးႏြမ္းၿငိဳၿငင္၊ပင္ပန္းေရး၀ဋ္ေကြ်းဘယ့္ေၾကာင့္ထင္?
ကႆပဘုရား ထင္ရွားပြင့္ေသာ္၊ ေဇာတိပါလ နာမအေက်ာ္၊
ပုဏၰားမာန္တက္ ႏႈတ္ျမြက္အာေဘာ္၊ ၀စီျပင္း ေရွးရင္း၀ိပါက္ေတာ္။
(၂) ပရိသတ္အလယ္ စိဥၥမာဏအမ်ဳိးသမီး၏ စြပ္စြဲျခင္းကုိ ခံရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
စိဥၥမာဏ မိန္းမေစကြ်န္၊ ကုိယ္၀န္ရွိေသာ ဆိုေျပာအလြန္၊
လက္သည္ထားလို႔ ဘုရားကုိညႊန္၊ စြပ္စဲြခဲ႔ အဘယ့္၀ိပါတ္၀န္?
ေသာက္စားလြန္က်ဴး ယစ္မူးေပ်ာ္ရႊင္၊
ေသေသာက္သမားျဖစ္ျငားယခင္၊
ရဟႏၱာာျမတ္ ဆြမ္းရပ္သည္ျမင္
အက်င့္ယုတ္ ဖြင့္ထုတ္စြပ္စြဲအင္။
(၃) သုႏၵရီ ပရိဗုိဇ္မ (ပရိဗၺာဇက)၏ ထင္ေယာင္ ထင္မွားျဖစ္ေအာင္ စြပ္စြဲျခင္းကုိ ခံေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
တိတၳိေစခိုင္း မိုက္ရႈိင္းဒုႆီ၊
ထင္ေရာင္ထင္မွား ျပဳျငားသုႏၵရီ၊
လူရွင္အေပါင္း ယုံေၾကာင္းေပြလီ၊
ရွင္ေတာ္ထြက္ ဘယ္၀ဋ္ေရွးကမွီ?
မုနာဠိဟု မည္ရွိေလာင္းေတာ္၊
ေသာက္စားေမာက္ၾကြား ေမွာက္မွားရႊင္ေပ်ာ္၊
ရွင္ပေစၥက ဗုဒၶျမင္ေသာ္၊
ဒုႆီပဲ စြပ္စြဲ၀ဋ္ေၾကြးေပၚ။
(၄) တိတၳိတို႔၏ လူမ်ားသံသယ၀င္ေအာင္ စြပ္စြဲခံရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
သုႏၵရီမိုက္ သတ္လိုက္ေသရာ၊
တိတၳိအသင္း သတင္းလႊင့္ကာ၊
တပည့္မ်ားႏွင့္ ဘုရားကိုသာ၊
လူးအမ်ား ယုံမွားဘယ္တြက္သာ?
ေလာင္းေတာ္ရေသ့ ေပ်ာ္ေမြ႔စံရာ၊
ရေသ့တစ္ဦး စ်ာန္ျမဴးကြန္႔လာ၊
ျငဴစူစိတ္ထား ပြားမ်ားဣႆာ၊
အက်င့္ယုတ္ ဖြင့္ထုတ္ခဲ့ျပစ္ပါ။
(၅) အရွင္ေဒ၀ဒတၱ၏ ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ လုပ္ႀကံခံရျခင္းကုိ ခံေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဂိဇၥ်ေတာင္ေစာင္း ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ကာ၊
ေဒ၀ဒတ္ယုတ္ ခလုတ္အသာ၊
သူျဖဳတ္ခ်လို႔ ဗုဒၶေျခမွာ၊
ေက်ာက္လႊာၿငိ ဒဏ္ထိ ဘယ္၀ိပါ?
သူၾကြယ္မ်ိဳးဇာတ္ ျဖစ္လတ္ခါေလ၊
ညီကိုလွည့္ဖ်ား ေခၚသြားခဲ့ေပ၊
ေက်ာက္ခဲႏွင့္ညႇပ္ ထုသတ္ႀကိတ္ေခ်၊
ေရွး၀ိပါက္ အဆက္ပါခဲ့ေပ။
(၆) အရွင္ေဒ၀ဒတ္ လုပ္ႀကံေသာ ေက်ာက္တုံးမွ ျဖာထြက္လာေသာ ေက်ာက္လႊာျဖင့္ ထိပါးျခင္းေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေျခမေတာ္ေသြးစိမ္းတည္ကာ ကုိက္ခဲေသာေ၀ဒနာကုိ ခံစားရေတာ္မူခဲ့ျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ေက်ာက္လႊာထိပါး ျမတ္ဖ်ားထြက္တင္၊
တည္ေန၀ပ္ကိန္း ေသြးစိမ္းအရွင္၊
ေျခမေတာ္ထဲ ကိုက္ခဲနာက်င္၊
၀ိပါက္ေဟာင္း အေၾကာင္းေဖာ္ေစခ်င္?
သူငယ္ျဖစ္ခုိက္ လမ္း၌ျမဴးရႊင္၊
ရွင္ပေစၥက ေ၀းမွျမင္လွ်င္၊
ခဲႏွင့္ပစ္လိုက္ ထိခိုက္ေျခတြင္၊
ေသြးယိုဆင္း ေရွးရင္း၀ိပါက္ပင္။
(၇) နာဠာဂိရိဆင္ျဖင့္ လုပ္ႀကံခံေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဆြမ္းခံၾကြျမန္း ထိပ္ပန္းဘုန္းၾကြယ္၊
မုန္က်ဆင္ႀကီး ခရီးအလယ္၊
ေဒ၀ဒတ္မိုက္ လႊတ္လိုက္ျပန္တယ္၊
ရင္ဆိုင္ေတြ႔ ဆင္ေ၀ွ႕ဘယ္၀ဋ္ႏြယ္?
ဆင္ထိန္းဆင္ေက်ာင္း အေလာင္းျဖစ္တုံ၊
ရွင္ပေစၥက လမ္း၀အဆုံ။
ေဒါသထားလို႔ ျပစ္မွားသုံမႈန္၊
ဆင္ႏွင့္တိုက္ ၀ဋ္လိုက္ေစဖို႔ႀကဳံ။
(၈) ေက်ာက္လႊာထိခုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ခံစားရေသာ ေ၀ဒနာကုိ ဇီ၀ကေဆးသမား၏ ဓားခြဲမႈကုိ ခံေတာ္မူရျခင္း အေၾကာင္းရင္း
ေက်ာက္လႊာထိခ်က္ ေသြးထြက္ဆူပူ၊
ေျခမေတာ္ဦး ထြတ္ဖူးတစ္ဆူ၊
ေသြးညိဳကိန္းလို႔ က်ိန္းစပ္ေတာ္မူ၊
ဇီ၀က ခြဲရ ဘယ္၀ဋ္ဟူ?
ပေဒသရာဇ္ မင္းျဖစ္စဥ္၀ယ္၊
မူးယစ္ေသာက္စား ေဖာက္ျပားမဖြယ္၊
လူရွင္လတ္လတ္သတ္ျဖတ္ျပန္တယ္၊
ဓား၀ိပါက္ အဆက္သူကႏြယ္။
(၉) ေခါင္းကုိက္ေ၀ဒနာ ခံစားေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
သုံးလူ႔ထြတ္ထား ၿမိဳက္မွဴးေသွ်ာင္ေက၊
ရံဖန္ေခါင္းထဲ ကိုက္ခဲရေပ၊
ေ၀ဒနာ၀ဋ္ မလြတ္ကုန္ေခ်၊
ဘယ္၀ိပါက္ အဆက္ေဖာ္ပါေလ?
ေရွးခါထပ္ေလာင္း မေကာင္းကံေဆာ္၊
တံငါမ်ဳိးဇာတ္ ျဖစ္လတ္သေနာ္၊
ငါးမ်ား ဦးေခါင္း ထုေထာင္းေလေသာ္၊
၀မ္းေျမာက္မိ လိုက္ဘိ၀ါပါက္ေတာ္။
(၁၀) ခါကုိက္ေ၀ဒနာ ခံစားေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
အထြတ္ဆုံးဟု သုံးလူ႔ထိပ္ပန္၊
ခါးေတာ္ကိုက္ခဲ အသည္းအသန္၊
ေ၀ဒနာမ်ား ခံစားရံဖန္၊
အဘယ္ေၾကာင္း ကံေဟာင္းေဖာ္ထုန္ရန္?
လက္ေ၀ွ႔သတ္ေကာင္း အေလာင္းျဖစ္ေသာ္၊
ၿပိဳင္ပြဲဆိုင္ပြဲ ႏုိင္ၿမဲအေက်ာ္၊
ႏုိင္လွ်င္ခါးရုိး တိုးခ်ဳိးေျမေပၚ၊
အသတ္ေကာင္း ဇာတ္ေဟာင္း၀ိပါက္ေတာ္။
(၁၁) ၀မ္းေသြးသြန္ေရာဂါ ခံစားေတာ္မႈရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဆဒၵန္ဆယ္စီး အားႀကီးလ်င္ျမန္၊
၀မ္းေတာ္လြန္သြား ေရႊအားမသန္၊
ေခြယုိင္ႏြမ္းလို႔ ျမန္းခဲ့နိဗၺာန္၊
ေျပာင္းေစေၾကာင္း ကံေဟာင္းဘယ္သို႔ဖန္?
ေရာဂါကုစား သမားဥာဏ္က်ယ္၊
သူေဌးသားအား ေဆး၀ါးကုတယ္၊
ခ မေပးလို႕ ဟိုေရွးဘုန္းၾကြယ္၊
၀မ္းသြားေဆး တိုက္ေၾကြး၀ဋ္ေဟာင္းလည္။
(၁၂) ေ၀ရဥၥာျပည္တြင္ ၀ါကပ္စဥ္ အစာေရစာငတ္ေဘးႏွင့္ ႀကဳံ၍ မုေယာဆြမ္းၾကမ္း ဘုဥ္းေပးရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ေ၀ရဥၨတုိင္း သမိုင္းအေက်ာ္
၀ါေတာ္ကပ္ေတာ႔မာရ္နတ္ႏုိးေဆာ္
မုေယာဆြမ္းမို႔ၾကမ္းၾကမ္းေထာ္ေထာ္
ဘုဥ္းေပးရေရွးက၀ိပါတ္ေတာ္
မထင္မရွားမ်ဳိးသားျဖစ္တုံ
ရဟန္းေတာ္မ်ားဆြမ္းစားခုိက္ၾကဳံ
ဆြမ္းစာၾကမ္းလို႔ျပစ္မွားဆိုပုံ
၀စီတြက္၀ိပါက္ေတာ္လို႔ယုံ
ဥရုေ၀ဠ ေတာ၀ၿမိဳင္ခြင္ ေျခာက္ႏွစ္ပတ္လုံး က်င့္သုံးအရွင္
အားကုန္ခမ္းလို႔ ညဴိးႏြမ္းၿငိဳၿငင္၊ပင္ပန္းေရး၀ဋ္ေကြ်းဘယ့္ေၾကာင့္ထင္?
ကႆပဘုရား ထင္ရွားပြင့္ေသာ္၊ ေဇာတိပါလ နာမအေက်ာ္၊
ပုဏၰားမာန္တက္ ႏႈတ္ျမြက္အာေဘာ္၊ ၀စီျပင္း ေရွးရင္း၀ိပါက္ေတာ္။
(၂) ပရိသတ္အလယ္ စိဥၥမာဏအမ်ဳိးသမီး၏ စြပ္စြဲျခင္းကုိ ခံရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
စိဥၥမာဏ မိန္းမေစကြ်န္၊ ကုိယ္၀န္ရွိေသာ ဆိုေျပာအလြန္၊
လက္သည္ထားလို႔ ဘုရားကုိညႊန္၊ စြပ္စဲြခဲ႔ အဘယ့္၀ိပါတ္၀န္?
ေသာက္စားလြန္က်ဴး ယစ္မူးေပ်ာ္ရႊင္၊
ေသေသာက္သမားျဖစ္ျငားယခင္၊
ရဟႏၱာာျမတ္ ဆြမ္းရပ္သည္ျမင္
အက်င့္ယုတ္ ဖြင့္ထုတ္စြပ္စြဲအင္။
(၃) သုႏၵရီ ပရိဗုိဇ္မ (ပရိဗၺာဇက)၏ ထင္ေယာင္ ထင္မွားျဖစ္ေအာင္ စြပ္စြဲျခင္းကုိ ခံေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
တိတၳိေစခိုင္း မိုက္ရႈိင္းဒုႆီ၊
ထင္ေရာင္ထင္မွား ျပဳျငားသုႏၵရီ၊
လူရွင္အေပါင္း ယုံေၾကာင္းေပြလီ၊
ရွင္ေတာ္ထြက္ ဘယ္၀ဋ္ေရွးကမွီ?
မုနာဠိဟု မည္ရွိေလာင္းေတာ္၊
ေသာက္စားေမာက္ၾကြား ေမွာက္မွားရႊင္ေပ်ာ္၊
ရွင္ပေစၥက ဗုဒၶျမင္ေသာ္၊
ဒုႆီပဲ စြပ္စြဲ၀ဋ္ေၾကြးေပၚ။
(၄) တိတၳိတို႔၏ လူမ်ားသံသယ၀င္ေအာင္ စြပ္စြဲခံရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
သုႏၵရီမိုက္ သတ္လိုက္ေသရာ၊
တိတၳိအသင္း သတင္းလႊင့္ကာ၊
တပည့္မ်ားႏွင့္ ဘုရားကိုသာ၊
လူးအမ်ား ယုံမွားဘယ္တြက္သာ?
ေလာင္းေတာ္ရေသ့ ေပ်ာ္ေမြ႔စံရာ၊
ရေသ့တစ္ဦး စ်ာန္ျမဴးကြန္႔လာ၊
ျငဴစူစိတ္ထား ပြားမ်ားဣႆာ၊
အက်င့္ယုတ္ ဖြင့္ထုတ္ခဲ့ျပစ္ပါ။
(၅) အရွင္ေဒ၀ဒတၱ၏ ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ လုပ္ႀကံခံရျခင္းကုိ ခံေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဂိဇၥ်ေတာင္ေစာင္း ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ကာ၊
ေဒ၀ဒတ္ယုတ္ ခလုတ္အသာ၊
သူျဖဳတ္ခ်လို႔ ဗုဒၶေျခမွာ၊
ေက်ာက္လႊာၿငိ ဒဏ္ထိ ဘယ္၀ိပါ?
သူၾကြယ္မ်ိဳးဇာတ္ ျဖစ္လတ္ခါေလ၊
ညီကိုလွည့္ဖ်ား ေခၚသြားခဲ့ေပ၊
ေက်ာက္ခဲႏွင့္ညႇပ္ ထုသတ္ႀကိတ္ေခ်၊
ေရွး၀ိပါက္ အဆက္ပါခဲ့ေပ။
(၆) အရွင္ေဒ၀ဒတ္ လုပ္ႀကံေသာ ေက်ာက္တုံးမွ ျဖာထြက္လာေသာ ေက်ာက္လႊာျဖင့္ ထိပါးျခင္းေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေျခမေတာ္ေသြးစိမ္းတည္ကာ ကုိက္ခဲေသာေ၀ဒနာကုိ ခံစားရေတာ္မူခဲ့ျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ေက်ာက္လႊာထိပါး ျမတ္ဖ်ားထြက္တင္၊
တည္ေန၀ပ္ကိန္း ေသြးစိမ္းအရွင္၊
ေျခမေတာ္ထဲ ကိုက္ခဲနာက်င္၊
၀ိပါက္ေဟာင္း အေၾကာင္းေဖာ္ေစခ်င္?
သူငယ္ျဖစ္ခုိက္ လမ္း၌ျမဴးရႊင္၊
ရွင္ပေစၥက ေ၀းမွျမင္လွ်င္၊
ခဲႏွင့္ပစ္လိုက္ ထိခိုက္ေျခတြင္၊
ေသြးယိုဆင္း ေရွးရင္း၀ိပါက္ပင္။
(၇) နာဠာဂိရိဆင္ျဖင့္ လုပ္ႀကံခံေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဆြမ္းခံၾကြျမန္း ထိပ္ပန္းဘုန္းၾကြယ္၊
မုန္က်ဆင္ႀကီး ခရီးအလယ္၊
ေဒ၀ဒတ္မိုက္ လႊတ္လိုက္ျပန္တယ္၊
ရင္ဆိုင္ေတြ႔ ဆင္ေ၀ွ႕ဘယ္၀ဋ္ႏြယ္?
ဆင္ထိန္းဆင္ေက်ာင္း အေလာင္းျဖစ္တုံ၊
ရွင္ပေစၥက လမ္း၀အဆုံ။
ေဒါသထားလို႔ ျပစ္မွားသုံမႈန္၊
ဆင္ႏွင့္တိုက္ ၀ဋ္လိုက္ေစဖို႔ႀကဳံ။
(၈) ေက်ာက္လႊာထိခုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ခံစားရေသာ ေ၀ဒနာကုိ ဇီ၀ကေဆးသမား၏ ဓားခြဲမႈကုိ ခံေတာ္မူရျခင္း အေၾကာင္းရင္း
ေက်ာက္လႊာထိခ်က္ ေသြးထြက္ဆူပူ၊
ေျခမေတာ္ဦး ထြတ္ဖူးတစ္ဆူ၊
ေသြးညိဳကိန္းလို႔ က်ိန္းစပ္ေတာ္မူ၊
ဇီ၀က ခြဲရ ဘယ္၀ဋ္ဟူ?
ပေဒသရာဇ္ မင္းျဖစ္စဥ္၀ယ္၊
မူးယစ္ေသာက္စား ေဖာက္ျပားမဖြယ္၊
လူရွင္လတ္လတ္သတ္ျဖတ္ျပန္တယ္၊
ဓား၀ိပါက္ အဆက္သူကႏြယ္။
(၉) ေခါင္းကုိက္ေ၀ဒနာ ခံစားေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
သုံးလူ႔ထြတ္ထား ၿမိဳက္မွဴးေသွ်ာင္ေက၊
ရံဖန္ေခါင္းထဲ ကိုက္ခဲရေပ၊
ေ၀ဒနာ၀ဋ္ မလြတ္ကုန္ေခ်၊
ဘယ္၀ိပါက္ အဆက္ေဖာ္ပါေလ?
ေရွးခါထပ္ေလာင္း မေကာင္းကံေဆာ္၊
တံငါမ်ဳိးဇာတ္ ျဖစ္လတ္သေနာ္၊
ငါးမ်ား ဦးေခါင္း ထုေထာင္းေလေသာ္၊
၀မ္းေျမာက္မိ လိုက္ဘိ၀ါပါက္ေတာ္။
(၁၀) ခါကုိက္ေ၀ဒနာ ခံစားေတာ္မူရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
အထြတ္ဆုံးဟု သုံးလူ႔ထိပ္ပန္၊
ခါးေတာ္ကိုက္ခဲ အသည္းအသန္၊
ေ၀ဒနာမ်ား ခံစားရံဖန္၊
အဘယ္ေၾကာင္း ကံေဟာင္းေဖာ္ထုန္ရန္?
လက္ေ၀ွ႔သတ္ေကာင္း အေလာင္းျဖစ္ေသာ္၊
ၿပိဳင္ပြဲဆိုင္ပြဲ ႏုိင္ၿမဲအေက်ာ္၊
ႏုိင္လွ်င္ခါးရုိး တိုးခ်ဳိးေျမေပၚ၊
အသတ္ေကာင္း ဇာတ္ေဟာင္း၀ိပါက္ေတာ္။
(၁၁) ၀မ္းေသြးသြန္ေရာဂါ ခံစားေတာ္မႈရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ဆဒၵန္ဆယ္စီး အားႀကီးလ်င္ျမန္၊
၀မ္းေတာ္လြန္သြား ေရႊအားမသန္၊
ေခြယုိင္ႏြမ္းလို႔ ျမန္းခဲ့နိဗၺာန္၊
ေျပာင္းေစေၾကာင္း ကံေဟာင္းဘယ္သို႔ဖန္?
ေရာဂါကုစား သမားဥာဏ္က်ယ္၊
သူေဌးသားအား ေဆး၀ါးကုတယ္၊
ခ မေပးလို႕ ဟိုေရွးဘုန္းၾကြယ္၊
၀မ္းသြားေဆး တိုက္ေၾကြး၀ဋ္ေဟာင္းလည္။
(၁၂) ေ၀ရဥၥာျပည္တြင္ ၀ါကပ္စဥ္ အစာေရစာငတ္ေဘးႏွင့္ ႀကဳံ၍ မုေယာဆြမ္းၾကမ္း ဘုဥ္းေပးရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း
ေ၀ရဥၨတုိင္း သမိုင္းအေက်ာ္
၀ါေတာ္ကပ္ေတာ႔မာရ္နတ္ႏုိးေဆာ္
မုေယာဆြမ္းမို႔ၾကမ္းၾကမ္းေထာ္ေထာ္
ဘုဥ္းေပးရေရွးက၀ိပါတ္ေတာ္
မထင္မရွားမ်ဳိးသားျဖစ္တုံ
ရဟန္းေတာ္မ်ားဆြမ္းစားခုိက္ၾကဳံ
ဆြမ္းစာၾကမ္းလို႔ျပစ္မွားဆိုပုံ
၀စီတြက္၀ိပါက္ေတာ္လို႔ယုံ
နိဗၺာန္ဆုိသည္မွာ
နိဗၺာန္သည္ စိတ္ကူးယဥ္ သေဘာတရားတစ္ခု မဟုတ္ေပ။ ယင္းသည္ မည္သည့္ ေလာကီအာရုံႏွင့္မွ် ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ျပ၍ မရႏိုင္သည့္ အဆုံးစြန္ေသာ ၿပီးျပည့္စုံမႈ တစ္ရပ္သာ ျဖစ္သည္။ နိဗၺာန္ဟူသည္ မည္သို႔ေသာအရာျဖစ္သည္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ရွင္းလင္းစြာနားလည္ရန္ မေဖာ္ျပႏိုင္ေပ။
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပထမအေၾကာင္းမွာ အသုံးျပဳသည့္ ဘာသာစကား၏ ကန္႔သတ္ခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယအေၾကာင္းမွာ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ နိဗၺာန္၏အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆိုႏိုင္ရန္ လုံေလာက္သည့္ က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ပြါးမ်ားအားထုတ္ျခင္းမရွိဘဲ မည္သည့္ဘာသာစကားျဖင့္မဆို နိဗၺာန္၏ အဓိပၸါယ္မွန္ကို အျပည့္အစုံ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။
အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိရုံမွ်သည္ တခါတရံ၌ ဖတ္ရႈေလ့လာသူမ်ားအား အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေကာက္ယူလ်က္ မွားယြင္းျခင္းဆီသို႔ ဦးတည္ သြားသည္။
ေန႔စဥ္ဘ၀၌ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ လူတို႔သည္ ဘာသာစကားကို အသုံးျပဳၾကရသည္။ ဘာသာစကားမရွိဘဲ ေတြ႕ၾကဳံသိရွိမႈ တစ္စုံတစ္ရာကို မရွင္းျပႏိုင္ေခ်။ အရသာ၊ ခံစားမႈ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ စသည္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ စကားလုံးမ်ား လိုအပ္သည္။
သို႔ရာတြင္ နိဗၺာန္၏ အဓိပၸါယ္ကိုမႈ စကားလုံးမွ်ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ အေၾကာင္းမႈ ဘာသာစကားဟူသည္ပင္ အမည္နာမ တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။ ဓမၼအရသာႏွင့္ နိဗၺာ၏ အႏွစ္သာရကား အဆုံးစြန္ ပရမတၳတရားျဖစ္၍ ဘာသာစကား၏ နယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္လြန္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒရႈေထာင့္အရမႈ အစစ္အမွန္တရား၌ အမည္သတ္မွတ္မႈမရွိ၊ ဘာသာ စကားမရွိ။
နိဗၺာန္ဟူသည္ မည္သည့္အရာ ျဖစ္ေၾကာင္း အမွန္အတိုင္းဆုံးျဖတ္ရန္ လုံေလာက္စြာ မရွင္းလင္းႏိုင္ၾကေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ ဘာသာမဟုတ္သူ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ကို " နတၳိက၀ါဒ = ဘ၀ဆုံးျပတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း၀ါဒ " အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ႀကိဳပန္း ခဲ့ၾကသည္။
၎အဆိုအရ နိဗၺာန္ဟူသည္ လုံး၀ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျပတ္စဲသြားျခင္းထက္ပို၍ ဘာမွ်အထူးအဓိပၸါယ္မရွိဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျပတ္သြားမႈ၀ါဒမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ မူရင္းရည္ရြယ္ခ်က္ မဟုတ္ေခ်။ မ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ တစ္ခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ကို သုညတ ( ဆိတ္သုံးျခင္း ) ဟုလည္း အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ၎အရ အရာ ခပ္သိမ္းမွာ သုညတျဖစ္ၿပီး သက္ရွိ၊ သက္မဲ့အားလုံးသည္ သုညတျဖစ္သည္။
နိဗၺာန္တြင္ ရုပ္၊ နာမ္ခႏၶာ(၅)ပါး ဘာမွ် မရွိဟု ဆိုရာ၌ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ နိဗၺာန္သို႔ သြားရမည္ကိုပင္ စိုးရြံ႕ သလိုလို ျဖစ္ေနၾကသည္။ သူတို႔သည္ ေကာင္းမြန္ေသာ ခံစားမႈမ်ားကို လိုခ်င္သည္။ ယခုကဲ့သို႔ ေကာင္းတာမ်ားကို ခံစားတတ္ ေသာ ဘ၀မ်ားကို ထပ္လိုခ်င္ေသးသည္။
နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္သြားပါက အားလုံးၿပီးဆုံးသြားမည္ဟူေသာ အျဖစ္မ်ိဳးကို သူတို႔ မလိုခ်င္ေသးေပ။ သူတို႔သည္ မ်က္စိေလးလည္း ရွိခ်င္ေသးသည္၊ မ်က္စိရွိမွ လွတာေလးေတြ ျမင္ႏိုင္ဦးမည္။ လွတာေလးေတြလည္း ျမင္ခ်င္ၾကေသးသည္။ နားလည္းရွိခ်င္ေသး သည္၊ နားရွိမွာ အသံသာသာယာယာေလးေတြလည္း ၾကားႏိုင္မည္။ ၾကားလည္း ၾကားခ်င္ၾကသည္။ အလားတူ ပင္ သူတို႔သည္ တစ္ခုခုကို ရွိေစခ်င္ေနသည္။
ထိုကဲ့သို႔ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ အစရွိသည့္ ရုပ္၊ နာမ္ခႏၶာေတြ ဘာမွ်မရွိဆိုသည့္အခါ နိဗၺာန္သည္ ဘာမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္စရာမ်ား၊ ေကာင္းမြန္ေသာ ခံစားမႈမ်ား ရွိအံ့နည္း။ လိုခ်င္ဖြယ္ မရွိေတာ့။ ထိုသို႔ေသာ သူမ်ားအား အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ဘုရင္ႀကီး တစ္ပါး၏ ဥပမာျဖင့္ ရွင္းျပထားဖူးသည္။
ပင္ပန္းသည့္ ခရီးရွည္မွ ေရာက္ၿပီးေနာက္ တစ္ေနကုန္အိပ္ေမာက်ေနေသာ ဘုရင္တစ္ပါးရွိသည္။ ၎အိပ္ေမာက်ေနစဥ္ အေျခြ အရံမ်ားက ညစာအတြက္ အရသာအရွိဆုံး အစားအစာႏွင့္ ဇိမ္က်သည့္ ထိုင္ခုံစားပဲြမ်ား၊ တီးမႈတ္ ကခုန္ ေဖ်ာ္ေျဖမည့္ ေမာင္းမ၊ မိႆံမ်ား ကို ျပင္ဆင္ထားသည္။
စားဖြယ္၊ ေသာက္ဖြယ္တို႔ျဖင့္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေသာအခါ ဘုရင္ႀကီးအား ႏိႈးေတာ္မူေလ၏။ အေျခြအရံမ်ား၏ အျပဳအမူေၾကာင့္ ဘုရင္ႀကီးႏွစ္သက္ခံရမည့္အစား မိမိကိုယ္ႏိႈးသည့္အတြက္ ၎တို႔အား ဘုရင္က ႀကိမ္းေမာင္းသည္။ ထိုအခါ အေျခြအရံမ်ားက အရွင္မင္းႀကီး၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကို စိတ္ဆိုးပါသနည္း။
အမွန္စင္စစ္ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ အရသာအရွိဆုံးအစားအစာျဖင့္ ( ျပင္ဆင္ထားသည့္ ) ဤညစာအတြက္ ႏိႈးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အမွန္စင္စစ္ အရွင္မင္းႀကီး အိပ္ေမာက်ေနျခင္းသည္ ေပ်ာ္ရႊင္ခံစားမႈႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ ခံစားမႈမရွိသျဖင့္ အိပ္ေမာက်ေနျခင္း၌ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ မရွိႏိုင္ပါ ဟုေလွ်ာက္ထားၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ ငါ့ရဲ႕အိပ္မက္မဲ့ အိပ္ေပ်ာ္မႈသည္ အရသာမရွိေသာ္လည္း ေမာင္မင္းတို႔ အရသာမြန္ထက္ ငါပိုၿပီး ႏွစ္ၿခိဳက္သည္။
ထိုပုံျပင္အား နမူနာယူျခင္းအားျဖင့္ အာရုံေျခာက္ပါးလုံး၌ မခံစားပဲ လြတ္ေနျခင္းသည္ အာရုံေျခာက္ပါးလုံးကို ခံစားျခင္းထက္ သာလြန္မႈ ရွိသည္ကို သိရွိႏိုင္သည္။
နိဗၺာန္ပုဒ္၏ အတိက်ဆုံးႏွင့္ အခိုင္လုံဆုံး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ ဘ၀ဆုံးျပတ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားျခင္း မဟုတ္ေခ်။ အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ေျမာက္မႈ၊ မည္သည့္အရာႏွင့္မွ် ေဖာ္ညႊန္းခြင့္ မရွိသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ ျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ အယူအဆေတြမွာ သူတို႔က နိဗၺာန္ဆိုတာ ေနရာဌာန တစ္ခုရယ္လို႔ ယုံၾကည္ထား ၾကတယ္။
ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ကို ကိုးကြယ္သူေတြ လက္ခံထားတဲ့ ထာ၀ရ အသက္ရွင္ရာ ေကာင္းကင္ဘုံနဲ႔သေဘာခ်င္းအတူ တူပါပဲ။ အေနာက္အရပ္မွာ တည္ရွိၿပီး အျမဲတမ္းရွင္သန္ႏိုးၾကား သက္ရွိထင္ရွား စံပယ္ေတာ္မူေနတဲ့ အာဒိဗုဒၶလို႔ေခၚတဲ့ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ႀကီး ရွိေနတယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားၾကတယ္။ ( သွ်မ္ဘဲလား )
အဲဒီ ထာ၀ရဘုရားသခင္ တည္ရွိရာဌာနမွာ အတူရွိေနတဲ့ ဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိသတၱေတြ၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္ေတြရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ အတိုင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေသာအခါမွ ေသဆုံးေပ်ာက္ပ်က္ျခင္း မရွိတဲ့ ထာ၀ရ အသက္ကို ပိုင္ဆိုင္ၾကမယ္။
ဒီလို ထာ၀ရအသက္ ပိုင္ဆုိင္သူမ်ားဟာ ကမၻာေျမရဲ႕ တစ္ေနရာမွာ ရွိတဲ့ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ စံပယ္ေတာ္မူေနရာ နယ္ေျမ ေဒသထဲကို ၀င္ခြင့္ရသြားမယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားၾကတယ္ဗ်။
ဂႏၶာရီသမားေတြရဲ႕ စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ အရွင္ထြက္ ထြက္သြားတယ္ေပါ့။ ဂႏၶာရီလမ္းလိုက္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာေလာကီသိဒၶိေတြ ၿပီးေျမာက္ၿပီး သွ်မ္ဘဲလား ဆီ အရွင္ထြက္ထြက္သြားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာပဲ။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရဆိုရင္ ဘယ္သတၱ၀ါမွ ေလာကရဲ႕ နိယာမတရားေတြကို လြန္ဆန္ႏိုင္စြမ္းမရွိၾကပါဘူး။
နိယာမ ငါးပါးထဲက ဗီဇနိယာမနဲ႔ အညီ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ လူ႕သက္တမ္းေစ့သာ ေနခြင့္ရၿပီး အခ်ိန္တန္ရင္ ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္ၾကရမွာပါပဲ။ လူ႔သဘာ၀ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ထာ၀ရရွင္သန္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ လုပ္ရပ္ကေတာ့ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ အခ်ည္းအႏွီး အဓိပၸါယ္မဲ့တဲ့ စိတ္ကူးယဥ္မႈ တစ္ခုပါပဲ။
ဒါဆို ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အို၊ နာ၊ ေသ ေဘးကင္းရာ နိဗၺာန္ဆိုတာကေရာ စိတ္ကူးယဥ္ရာ မေရာက္ေပ ဘူးလား။ မေရာက္ပါဘူး။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း တရားအားထုတ္တာဟာ ထာ၀ရအသက္ကို ရဖို႔ မဟုတ္သလို ထာ၀ရ သုခနယ္ေျမထဲကို ေရာက္သြားဖို႔လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဆို ဘာလဲ။ စစ္မွန္တဲ့ အသိတရားတစ္ခုကို သိျမင္ လိုက္တဲ့အတြက္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မႈ ျဖစ္သြားတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီး လြတ္ေျမာက္မႈရသကို ခံစားလိုက္ရတာပဲဗ်။
ဥပမာ-
လူတစ္ေယာက္မွာ ျပည္တန္ပတၱျမားတစ္လုံး ရွိေနတယ္ဆိုပါေတာ့ အဲဒီပတၱျမားႀကီးကို သူမ်ားခိုး၀ွက္လုယူသြားမွာ မစိုးရိမ္ဘူးလား။
စိုးရိမ္မွာေပါ့။ အဲဒီလို ငါ့ပတၱျမားႀကီး သူမ်ားေတြ လာလုေလမလား၊ ခိုးသြားေလမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ေတြနဲ႔ ထိန္းသိမ္းထားေနရ ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မွန္ကိုသိတဲ့ အျခားလူတစ္ေယာက္ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္မေနပါနဲ႔ဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပတၱျမားက အစစ္မဟုတ္ပါဘူး၊ အတုႀကီးပါ၊ ဘာမွ မက္ေလာက္စရာ မရွိပါဘူး လို႔ လာေျပာရင္ ပိုင္ရွင္လုပ္တဲ့သူက ဒီပတၱျမားတုႀကီးအတြက္ စိုးရိမ္ေသာကေတြ ရွိပါအုံးမလား။ ဘယ္စိုးရိမ္ေတာ့မလဲ။
ပတၱျမားက အတုႀကီးမွန္း သိလိုက္ရေတာ့ မက္ေမာတြယ္တာစိတ္ေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး၊ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမွာလည္းမေၾကာက္ ေတာ့ဘူး၊ ၀န္ထုပ္ႀကီးတစ္ခုက်သြားသလို ေပါ့ပါး လြတ္ေျမာက္လာမွာ အမွန္ပဲ။ ဒါဟာ အမွန္ကို သိျခင္းအားျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ ျခင္းဆိုတဲ့ အက်ိဳးဆက္ကို ရရွိခံစားလိုက္ရတာပဲ မဟုတ္လား။
ဒီသေဘာအတိုင္းပါပဲ၊ သတၱ၀ါေတြဟာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို အစိုးရမႈ မရွိဘဲ သူ႔သေဘာသူေဆာင္ၿပီး ျဖစ္ပ်က္ေနျခင္း သက္သက္ပါပဲ လား။ ငါရယ္၊ သူရယ္၊ မိန္းမရယ္လို႔ ပညတ္ခ်က္ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ဘာမွ မရွိပါဘားဆိုတာ သိသြားၿပီးရင္ မိမိကိုယ္ကို တြယ္တာငဲ့ကြက္တဲ့ စိတ္ေတြ ရွိပါဦးမလား။ ဘယ္ရွိေတာ့မလဲ။
ဒီလိုတြယ္တာငဲ့ကြက္စိတ္ေတြ မရွိေတာ့ရင္ ငါအိုသြားမွာ၊ ငါနာလာမွာ၊ ငါေသရမွာကို ေတြးေတာၿပီး ပူပင္ေသာက ေရာက္စရာ ရွိပါဦးမလား။ ငါဆိုတာ မရွိမွန္း ကိုယ္ေတြ႕သိျမင္လိုက္ရၿပီဆိုရင္ ဒီခႏၶာကိုယ္ႀကီး အိုမွာ၊ နာမွာ၊ ေသမွာ မေၾကာက္ေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။
အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းဆိုတဲ့ သဘာ၀တရားေတြက " ငါ " ဆိုတာ မရွိမွန္းသိထားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို မေခ်ာက္ခ်ား ေစႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။
ကဲ ဒါဆိုရင္ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းတို႔မွ လြတ္ေျမာက္သြားတာပဲ မဟုတ္လား။ ဒါ့ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဆိုတာ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း တို႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာရယ္လို႔ တင္စားေခၚေ၀ၚၾကတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း တရား က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကတယ္ဆိုတာဟာ ျပည္တန္ပတၱျမားလို႔ မိမိထင္မွတ္မွားေနတဲ့အရာဟာ ဘာမွတန္ေၾကးမရွိတဲ့ ေက်ာက္ နီတုံး တစ္ခုသာျဖစ္ေၾကာင္း မွန္ရာကို အရွိအတိုင္း သိျမင္လာေအာင္ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ၾကတာနဲ႔ အလားသ႑ာန္တူပါတယ္။
နိဗၺာန္ဟူသည္ကို ဗုဒၶဘုရားရွင္မ်ား၊ ပေစၥက ဗုဒၶမ်ားႏွင့္ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိၿပီးသည့္ ဗုဒၶ၏ တပည့္သာ၀ကမ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ သည္။ ဥပမာဆိုရေသာ္ နိဗၺာန္ဟူသည္ ငရုပ္သီးႏွင့္ ပမာတူ၏။ ငရုပ္သီးကို မစားလွ်င္ ( သို႔မဟုတ္ ) စားသည့္ အခ်ိန္မတိုင္မီ အထိ ယင္း၏ အရသာကို မသိႏိုင္ေပ။
အလားတူပင္ နိဗၺာန္ဟူသည္ကို လက္ေတြ႕ခံစားဖူးမွသာလွ်င္ ျပည့္စုံစြာ နားလည္ႏိုင္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒအရ ဤဘ၀ေနာက္တြင္ သတၱ၀ါတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေနထိုင္ရန္ ေနရာဌာန သုံးဆယ့္ တစ္မ်ိဳးရွိသည္။ နိဗၺာန္ဟူသည္ ထိုဘုံဌာနသုံးဆယ့္တစ္မ်ိဳးမွ လြတ္ေျမာက္ေသာတရားထူးျဖစ္သည္။ နိဗၺာနဟူေသာ ေ၀ါဟာရျဖင့္ ပါဠိဗုဒၶဘာသာတြင္ တခါတရံ ေနာက္ဆုံးလြတ္ေျမာက္မႈ ၀ိမုတိၱဓမၼ (ဒုကၡအလုံးစုံ လြတ္ေျမာက္ျခင္း) အျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကသည္။
အဘိဓမၸတၳသဂၤဟက်မ္း၌ နိဗၺာန္ကို ပရမတၳဓမၼေလးပါးတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ " ပရမတၳ "ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၌ " ပရမ "ႏွင့္ " အတၱ " ဟုပုဒ္ႏွစ္ခုပါသည္။ " ပရမ " ဟူသည္ မေဖာက္ျပန္ေသာ၊ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ေသာ၊ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ေသာဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။
" အတၳ " ဟူသည္ အစစ္အမွန္တရားျဖစ္ၿပီး " ဓမၼ "ဟူသည္ အရည္အေသြး၊ သဘာ၀ သို႔မဟုတ္ အရာ၀တၳဳ ျဖစ္သည္။
သို႔ျဖစ္၍ " ပရမတၳဓမၼမ်ား " ဟူသည္ မေဖာက္ျပန္သည့္ ကိုယ္ပိုင္သဘာ၀ႏွင့္ တည္ရွိေနေသာ အရာမ်ား သို႔မဟုတ္ သဘာ၀တရားမ်ားဟု ျဖစ္သည္။
အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္းအလိုအရ ပရမတၱတရားမ်ားတြင္ စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ရုပ္ႏွင့္ နိဗၺာန္ဟု တရားအစုေလးခု ပါရွိသည္။
ယင္းေလးမ်ိဳးအနက္ ပထမ သုံးမ်ိဳးမွာ သခၤါတ(ျဖစ္ပ်က္တတ္ေသာ)တရားမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ နိဗၺာန္မွာအသခၤတ(ျဖစ္ပ်က္မဲ့)တရား ျဖစ္သည္။
ယင္းအရ နိဗၺာန္ဟူသည္ ဘ၀ဒုကၡမွ ေနာက္ဆုံးလြတ္ေျမာက္သည့္ အဆင့္ျဖစ္သျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာရွိေသာဘ၀၌ ပါ၀င္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆိုလိုသည္။
ေ၀ါဟာရရင္းျမစ္အရ နိဗၺာနဟူေသာပုဒ္သည္ ပါဠိဘာသာ နိ ႏွင့္ ၀ါနဟူေသာ ႏွစ္ပုဒ္တို႔ကို ဆက္စပ္ထားေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။
ဤေနရာ၌ နိ ဟူသည္ မရွိျခင္း သို႔မဟုတ္ ထြက္ခြာျခင္း ( နိကၡႏၲတၱာ ) ျဖစ္ၿပီး၊ ၀ါန ဟူသည္ တဏွာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ါန ဟုဆိုအပ္ေသာ တဏွာ မွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ပါဠိသဒၵါပုံစံအရ ၀ါန ေရွ႕၌ ေနာက္ထပ္ " ၀ " တစ္လုံးဆက္ထည့္ရသည္။ သို႔ျဖင့္ ၀ါန ပုဒ္သည္ ၀ + ၀ါန = ၀ြါန ဟု ဆက္စပ္ပုဒ္ျဖစ္လာသည္။
ယင္း ၀ြါန သည္ သဒၵါနည္းအရ ဗၺာန ျဖစ္လာသျဖင့္ နိ + ဗၺာန သည္ ပါဠိပုံစံက် နိဗၺာန ပုဒ္ ျဖစ္လာသည္။ တဏွာမွလြတ္ ေျမာက္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။
သံယုတၱနိကာယ္၊ နိဗၺာနပဥသုတ္ တြင္ အရွင္သာရိပတၱရာႏွင့္ ဇဗၺဳခါဒကပရိဗိုဇ္ တို႔၏ အေမးအေျဖ၌မိတ္ေဆြ သာရိပုတၱ၊ နိဗၺာန္ နိဗၺာန္ဟု ဆို၏။ ယင္းနိဗၺာန္ဟူသည္ အဘယ္ပါနည္း။ ( မိတ္ေဆြ ဇမၺဳခါဒက )၊ ရာဂကုန္ရာ၊ ေဒါသကုန္ရာ၊ ေမာဟကုန္ရာကို နိဗၺာန္ဟု ဆိုပါ၏။
မိလိႏၵမင္းႀကီးႏွင့္ အရွင္နာဂေသနမေထရ္ တို႔၏ အေမးအေျဖ၌
- အေရွ႕၊ အေနာက္၊ ေတာင္၊ ေျမာက္၊ အထက္၊ ေအာက္၊ ဖီလာအရပ္တို႔တြင္ မည္သည့္အရပ္၌ နိဗၺာန္ ရွိပါသနည္း။
- ၎ အရပ္တို႔တြင္ နိဗၺာန္တည္ရွိသည့္ေနရာ မရွိပါ။
- မည္သည့္အရပ္တြင္မွ မတည္ရွိခဲ့လွ်င္ နိဗၺာန္သည္ မရွိသည္သာမက၊ နိဗၺာန္ကို သိျမင္ၿပီးသူမ်ားသည္လည္း မွားယြင္းစြာ သိျမင္ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။
အကယ္၍ နိဗၺာန္ရွိသည္ဆိုလွ်င္ နိဗၺာန္အတြက္ ေနရာတစ္ခုရွိရမည္။ သို႔မဟုတ္ဘဲ နိဗၺာန္ျဖစ္ေပၚရန္ ေနရာမရွိဟုဆိုဘိမႈ ထုိးထြင္းသိျမင္ရေသာ နိဗၺာန္ဟူသည္ မရွိႏိုင္။
- မင္းႀကီး၊ နိဗၺာန္ကို သိုမီွးသိမ္းဆည္းထားရန္ ေနရာမရွိပါ။ သို႔တေစ နိဗၺာန္သည္ တည္ရွိပါ၏။ ေယာနိေသာ မနသိကာရျဖင့္ မွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္သူသည္ နိဗၺာန္ကို သိျမင္၏။
မင္းႀကီး၊ မီးကို ထိန္းသိမ္းထားမည့္ ေနရာ မရွိေသာ္လည္း မီးသည္တည္ရွိပါ၏။ လူတစ္ေယာက္ တုတ္ေခ်ာင္းႏွစ္ခုကို ပြတ္တိုက္ပါက မီးကို ရရွိပါ၏။
- ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္တည္ရွိေသးပါသလား။
- တည္ရွိပါသည္။
- ရွိလွ်င္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္အား ညႊန္ျပၿပီး ဤေနရာတြင္ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုေနရာတြင္ ရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသလား။
- ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္သည္ ပဋိသေႏၶတစ္ဖန္ေမြးဖြားရန္ အနာဂတ္ဘ၀ အႀကြင္းအက်န္ မရွိေတာ့ေသာ နိဗၺာန ဓာတ္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္စံသြားၿပီး ျဖစ္၏။ ေနရာ ညႊန္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
- ဥပမာ ဧရာမမီးေတာက္ႀကီးတစ္ခုကို ၿငိမ္းသြားေသာအခါ ယင္းမီးေတာက္ကို ညႊန္ျပၿပီး ဤေနရာ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုေနရာတြင္ ရွိပါသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသလား။
ဗုဒၶ၀ါဒေဆြးေႏြးမႈသည္ အကိုင္းေလးခုပါသည့္ အေျဖမဲ့ျပဆိုျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
နိဗၺာန္သည္ တည္ရွိ၏ သို႔မဟုတ္ မတည္ရွိ သို႔မဟုတ္ တည္ရွိမတည္ရွိ ႏွစ္မ်ိဳးလုံး သို႔မဟုတ္ တည္ရွိသည္လည္းမဟုတ္ မတည္ရွိသည္လည္း မဟုတ္။
နိဗၺာနအယူအဆတြင္ ယင္းသည္ " တည္ရွိလ်က္ မတည္ရွိ( ရွိလ်က္မရွိ ) " ဟူေသာ ၀ါက်၌ ဒိြဟ အဓိပၸါယ္ ပါရွိေနသျဖင့္ ဤအဓိပၸါယ္ေလာ၊ ထိုအဓိပၸါယ္ေလာဟူသည္ကို လြယ္ကူစြာ နားမလည္ႏိုင္ေခ်။
ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္၏ ရွင္းလင္းသည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ ေရွးဦး ဗုဒၶဘာသာ ပညာရွင္တို႔အား မယုံၾကည္လုိသည့္ သံသယမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။
၎ကို အဂၢီ၀စၧသုတ္တြင္ ရွင္းလင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
အဂၢီ၀စၧသုတ္ ( ဘုရားရွင္ ႏွင့္ ၀စၧအႏြယ္ ရွိတဲ့ ပုဏၰားႀကီး တစ္ေယာက္ အေမးအေျဖတြင္ )
- အရွင္ ေဂါတမ၊ ပပဥၥခ်ဳပ္တဲ့ ကိုယ္ေတာ္ ( ခႏၶာ ၅ ပါး ခ်ဳပ္သြားသူ၊ နိဗၺာန္ ေရာက္သြားသူ ) ဘယ္ေနရာကိုသြားသလဲ။
- ဘယ္သြားတယ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး ၀စၧ။
- ဒါဆို ဘယ္မွ မသြားဘူးလား။
- ဘယ္မွ မသြားတာလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။
- ဒါဆို သြားတာ တခ်ိဳ႕၊ မသြားတာ တခ်ိဳ႕လား။( တခ်ိဳ႕က သြားၿပီး၊ တခ်ိဳ႕က မသြားတာ )
- အဲဒီလုိလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။
- ဒါဆို သြားသည္လည္း မဟုတ္၊ မသြားသည္လည္း မဟုတ္လား။
- အဲဒါလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။
- အရွင္ဘုရား ၀ါဒကလည္း ေမးသမွ် တစ္ခုမွ မဟုတ္ဘူးခ်ည္း ေျပာေနတာပဲ။ တပည့္ေတာ္ေတာ့ နားမလည္ေတာ့ဘူး ဘုရား။
- ငါ့ရွင္ နားလည္ေအာင္ ဥပမာနဲ႔ ေျပာျပေပးမယ္။ ဟိုး မွာ ျမင္ေနရတဲ့ ေတာထဲမွာ ေလာင္တဲ့ မီးက ဘာမီးလဲကြယ့္။
- ဘာမီးလဲ ဆိုေတာ့ ျမက္ေလာက္ ျမက္မီး၊ ၀ါးေလာင္ ၀ါးမီး၊ ထင္းေလာင္ ထင္းမီး၊ ျခဳံေျပာရရင္ ေတာမီးပါဘုရား။
- အဲဒီ ေတာမီး ဘာျဖစ္လို႔ ေလာင္တာလဲ။
- ေလာင္စရာ ေလာင္စာရွိလို႔ ေလာင္တာပါ။
- ဒါဆို အဲဒီမီး ဘယ္ေတာ့ ၿငိမ္းမလဲ။
- ေလာင္စာေတြ ကုန္တဲ့အခ်ိန္ ၿငိမ္းမယ္
- အဲဒီ ေလာင္စာကုန္လို႔ ၿငိမ္းတဲ့ မီး ဘယ္သြားသလဲ ( အထက္ေအာက္၊ ေတာင္၊ ေျမာက္ ၊ ဘယ္၊ ညာ )။
- အဲဒီ မီး ဘယ္သြားတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ မရဘူး ကိုယ္ေတာ္။
- ဒါဆို အဲဒီ မီး ဘယ္မွ မသြားဘူးလား။
- မီးက ရွိမွ မရွိေတာ့တာဆုိေတာ့ အဲဒီလိုဘယ္မွ မသြားဘူးလို႔လည္း ေျပာလို႔ မရျပန္ဘူး။
- ဒါဆို သြားတာ တခ်ိဳ႕ ၊ မသြားတာ တခ်ိဳ႕လား။
- အဲဒီလိုလည္း မဟုတ္ဘူး။
- ဒါဆို သြားသည္လည္း မဟုတ္၊ မသြားသည္လည္း မဟုတ္လား။
- အဲဒီလိုလည္း ေျဖလို႔ မရဘူး။
- ဒါဆို ဘယ္လို ေျဖမလဲကြယ့္။
- ေလာင္စာ ကုန္လို႔ မီးၿငိမ္း သြားတာလို႔ပဲ ေျပာလို႔ ရမွာပါ ကိုယ္ေတာ္
- အဲဒီလိုပဲ ေလာင္စာသဖြယ္ ျဖစ္တဲ့ ရုပ္၊ နာမ္ ခႏၶာ ၅ ပါးနဲ႔ ေလာင္တတ္တဲ့ ကိေလသာ(၀ဋ္)မီး၊ ကမၼ(၀ဋ္)မီးေတြ ရွိေနေသးလို႔ ေလာင္ေနတာပါ။
အဲဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဆိုတာလည္း ေလာင္စာ သိမ္းလို႔ မီးၿငိမ္းသြားတာမ်ိဳးပဲ။
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပထမအေၾကာင္းမွာ အသုံးျပဳသည့္ ဘာသာစကား၏ ကန္႔သတ္ခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယအေၾကာင္းမွာ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ နိဗၺာန္၏အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆိုႏိုင္ရန္ လုံေလာက္သည့္ က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ပြါးမ်ားအားထုတ္ျခင္းမရွိဘဲ မည္သည့္ဘာသာစကားျဖင့္မဆို နိဗၺာန္၏ အဓိပၸါယ္မွန္ကို အျပည့္အစုံ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။
အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိရုံမွ်သည္ တခါတရံ၌ ဖတ္ရႈေလ့လာသူမ်ားအား အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေကာက္ယူလ်က္ မွားယြင္းျခင္းဆီသို႔ ဦးတည္ သြားသည္။
ေန႔စဥ္ဘ၀၌ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ လူတို႔သည္ ဘာသာစကားကို အသုံးျပဳၾကရသည္။ ဘာသာစကားမရွိဘဲ ေတြ႕ၾကဳံသိရွိမႈ တစ္စုံတစ္ရာကို မရွင္းျပႏိုင္ေခ်။ အရသာ၊ ခံစားမႈ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ စသည္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ စကားလုံးမ်ား လိုအပ္သည္။
သို႔ရာတြင္ နိဗၺာန္၏ အဓိပၸါယ္ကိုမႈ စကားလုံးမွ်ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ အေၾကာင္းမႈ ဘာသာစကားဟူသည္ပင္ အမည္နာမ တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။ ဓမၼအရသာႏွင့္ နိဗၺာ၏ အႏွစ္သာရကား အဆုံးစြန္ ပရမတၳတရားျဖစ္၍ ဘာသာစကား၏ နယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္လြန္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒရႈေထာင့္အရမႈ အစစ္အမွန္တရား၌ အမည္သတ္မွတ္မႈမရွိ၊ ဘာသာ စကားမရွိ။
နိဗၺာန္ဟူသည္ မည္သည့္အရာ ျဖစ္ေၾကာင္း အမွန္အတိုင္းဆုံးျဖတ္ရန္ လုံေလာက္စြာ မရွင္းလင္းႏိုင္ၾကေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ ဘာသာမဟုတ္သူ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ကို " နတၳိက၀ါဒ = ဘ၀ဆုံးျပတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း၀ါဒ " အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ႀကိဳပန္း ခဲ့ၾကသည္။
၎အဆိုအရ နိဗၺာန္ဟူသည္ လုံး၀ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျပတ္စဲသြားျခင္းထက္ပို၍ ဘာမွ်အထူးအဓိပၸါယ္မရွိဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျပတ္သြားမႈ၀ါဒမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ မူရင္းရည္ရြယ္ခ်က္ မဟုတ္ေခ်။ မ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ တစ္ခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ကို သုညတ ( ဆိတ္သုံးျခင္း ) ဟုလည္း အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ၎အရ အရာ ခပ္သိမ္းမွာ သုညတျဖစ္ၿပီး သက္ရွိ၊ သက္မဲ့အားလုံးသည္ သုညတျဖစ္သည္။
နိဗၺာန္တြင္ ရုပ္၊ နာမ္ခႏၶာ(၅)ပါး ဘာမွ် မရွိဟု ဆိုရာ၌ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ နိဗၺာန္သို႔ သြားရမည္ကိုပင္ စိုးရြံ႕ သလိုလို ျဖစ္ေနၾကသည္။ သူတို႔သည္ ေကာင္းမြန္ေသာ ခံစားမႈမ်ားကို လိုခ်င္သည္။ ယခုကဲ့သို႔ ေကာင္းတာမ်ားကို ခံစားတတ္ ေသာ ဘ၀မ်ားကို ထပ္လိုခ်င္ေသးသည္။
နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္သြားပါက အားလုံးၿပီးဆုံးသြားမည္ဟူေသာ အျဖစ္မ်ိဳးကို သူတို႔ မလိုခ်င္ေသးေပ။ သူတို႔သည္ မ်က္စိေလးလည္း ရွိခ်င္ေသးသည္၊ မ်က္စိရွိမွ လွတာေလးေတြ ျမင္ႏိုင္ဦးမည္။ လွတာေလးေတြလည္း ျမင္ခ်င္ၾကေသးသည္။ နားလည္းရွိခ်င္ေသး သည္၊ နားရွိမွာ အသံသာသာယာယာေလးေတြလည္း ၾကားႏိုင္မည္။ ၾကားလည္း ၾကားခ်င္ၾကသည္။ အလားတူ ပင္ သူတို႔သည္ တစ္ခုခုကို ရွိေစခ်င္ေနသည္။
ထိုကဲ့သို႔ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ အစရွိသည့္ ရုပ္၊ နာမ္ခႏၶာေတြ ဘာမွ်မရွိဆိုသည့္အခါ နိဗၺာန္သည္ ဘာမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္စရာမ်ား၊ ေကာင္းမြန္ေသာ ခံစားမႈမ်ား ရွိအံ့နည္း။ လိုခ်င္ဖြယ္ မရွိေတာ့။ ထိုသို႔ေသာ သူမ်ားအား အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ဘုရင္ႀကီး တစ္ပါး၏ ဥပမာျဖင့္ ရွင္းျပထားဖူးသည္။
ပင္ပန္းသည့္ ခရီးရွည္မွ ေရာက္ၿပီးေနာက္ တစ္ေနကုန္အိပ္ေမာက်ေနေသာ ဘုရင္တစ္ပါးရွိသည္။ ၎အိပ္ေမာက်ေနစဥ္ အေျခြ အရံမ်ားက ညစာအတြက္ အရသာအရွိဆုံး အစားအစာႏွင့္ ဇိမ္က်သည့္ ထိုင္ခုံစားပဲြမ်ား၊ တီးမႈတ္ ကခုန္ ေဖ်ာ္ေျဖမည့္ ေမာင္းမ၊ မိႆံမ်ား ကို ျပင္ဆင္ထားသည္။
စားဖြယ္၊ ေသာက္ဖြယ္တို႔ျဖင့္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေသာအခါ ဘုရင္ႀကီးအား ႏိႈးေတာ္မူေလ၏။ အေျခြအရံမ်ား၏ အျပဳအမူေၾကာင့္ ဘုရင္ႀကီးႏွစ္သက္ခံရမည့္အစား မိမိကိုယ္ႏိႈးသည့္အတြက္ ၎တို႔အား ဘုရင္က ႀကိမ္းေမာင္းသည္။ ထိုအခါ အေျခြအရံမ်ားက အရွင္မင္းႀကီး၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကို စိတ္ဆိုးပါသနည္း။
အမွန္စင္စစ္ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ အရသာအရွိဆုံးအစားအစာျဖင့္ ( ျပင္ဆင္ထားသည့္ ) ဤညစာအတြက္ ႏိႈးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အမွန္စင္စစ္ အရွင္မင္းႀကီး အိပ္ေမာက်ေနျခင္းသည္ ေပ်ာ္ရႊင္ခံစားမႈႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ ခံစားမႈမရွိသျဖင့္ အိပ္ေမာက်ေနျခင္း၌ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ မရွိႏိုင္ပါ ဟုေလွ်ာက္ထားၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ ငါ့ရဲ႕အိပ္မက္မဲ့ အိပ္ေပ်ာ္မႈသည္ အရသာမရွိေသာ္လည္း ေမာင္မင္းတို႔ အရသာမြန္ထက္ ငါပိုၿပီး ႏွစ္ၿခိဳက္သည္။
ထိုပုံျပင္အား နမူနာယူျခင္းအားျဖင့္ အာရုံေျခာက္ပါးလုံး၌ မခံစားပဲ လြတ္ေနျခင္းသည္ အာရုံေျခာက္ပါးလုံးကို ခံစားျခင္းထက္ သာလြန္မႈ ရွိသည္ကို သိရွိႏိုင္သည္။
နိဗၺာန္ပုဒ္၏ အတိက်ဆုံးႏွင့္ အခိုင္လုံဆုံး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ ဘ၀ဆုံးျပတ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားျခင္း မဟုတ္ေခ်။ အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ေျမာက္မႈ၊ မည္သည့္အရာႏွင့္မွ် ေဖာ္ညႊန္းခြင့္ မရွိသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ ျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ အယူအဆေတြမွာ သူတို႔က နိဗၺာန္ဆိုတာ ေနရာဌာန တစ္ခုရယ္လို႔ ယုံၾကည္ထား ၾကတယ္။
ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ကို ကိုးကြယ္သူေတြ လက္ခံထားတဲ့ ထာ၀ရ အသက္ရွင္ရာ ေကာင္းကင္ဘုံနဲ႔သေဘာခ်င္းအတူ တူပါပဲ။ အေနာက္အရပ္မွာ တည္ရွိၿပီး အျမဲတမ္းရွင္သန္ႏိုးၾကား သက္ရွိထင္ရွား စံပယ္ေတာ္မူေနတဲ့ အာဒိဗုဒၶလို႔ေခၚတဲ့ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ႀကီး ရွိေနတယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားၾကတယ္။ ( သွ်မ္ဘဲလား )
အဲဒီ ထာ၀ရဘုရားသခင္ တည္ရွိရာဌာနမွာ အတူရွိေနတဲ့ ဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိသတၱေတြ၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္ေတြရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ အတိုင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေသာအခါမွ ေသဆုံးေပ်ာက္ပ်က္ျခင္း မရွိတဲ့ ထာ၀ရ အသက္ကို ပိုင္ဆိုင္ၾကမယ္။
ဒီလို ထာ၀ရအသက္ ပိုင္ဆုိင္သူမ်ားဟာ ကမၻာေျမရဲ႕ တစ္ေနရာမွာ ရွိတဲ့ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ စံပယ္ေတာ္မူေနရာ နယ္ေျမ ေဒသထဲကို ၀င္ခြင့္ရသြားမယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားၾကတယ္ဗ်။
ဂႏၶာရီသမားေတြရဲ႕ စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ အရွင္ထြက္ ထြက္သြားတယ္ေပါ့။ ဂႏၶာရီလမ္းလိုက္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာေလာကီသိဒၶိေတြ ၿပီးေျမာက္ၿပီး သွ်မ္ဘဲလား ဆီ အရွင္ထြက္ထြက္သြားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာပဲ။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရဆိုရင္ ဘယ္သတၱ၀ါမွ ေလာကရဲ႕ နိယာမတရားေတြကို လြန္ဆန္ႏိုင္စြမ္းမရွိၾကပါဘူး။
နိယာမ ငါးပါးထဲက ဗီဇနိယာမနဲ႔ အညီ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ လူ႕သက္တမ္းေစ့သာ ေနခြင့္ရၿပီး အခ်ိန္တန္ရင္ ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္ၾကရမွာပါပဲ။ လူ႔သဘာ၀ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ထာ၀ရရွင္သန္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ လုပ္ရပ္ကေတာ့ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ အခ်ည္းအႏွီး အဓိပၸါယ္မဲ့တဲ့ စိတ္ကူးယဥ္မႈ တစ္ခုပါပဲ။
ဒါဆို ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အို၊ နာ၊ ေသ ေဘးကင္းရာ နိဗၺာန္ဆိုတာကေရာ စိတ္ကူးယဥ္ရာ မေရာက္ေပ ဘူးလား။ မေရာက္ပါဘူး။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း တရားအားထုတ္တာဟာ ထာ၀ရအသက္ကို ရဖို႔ မဟုတ္သလို ထာ၀ရ သုခနယ္ေျမထဲကို ေရာက္သြားဖို႔လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဆို ဘာလဲ။ စစ္မွန္တဲ့ အသိတရားတစ္ခုကို သိျမင္ လိုက္တဲ့အတြက္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မႈ ျဖစ္သြားတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီး လြတ္ေျမာက္မႈရသကို ခံစားလိုက္ရတာပဲဗ်။
ဥပမာ-
လူတစ္ေယာက္မွာ ျပည္တန္ပတၱျမားတစ္လုံး ရွိေနတယ္ဆိုပါေတာ့ အဲဒီပတၱျမားႀကီးကို သူမ်ားခိုး၀ွက္လုယူသြားမွာ မစိုးရိမ္ဘူးလား။
စိုးရိမ္မွာေပါ့။ အဲဒီလို ငါ့ပတၱျမားႀကီး သူမ်ားေတြ လာလုေလမလား၊ ခိုးသြားေလမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ေတြနဲ႔ ထိန္းသိမ္းထားေနရ ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မွန္ကိုသိတဲ့ အျခားလူတစ္ေယာက္ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္မေနပါနဲ႔ဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပတၱျမားက အစစ္မဟုတ္ပါဘူး၊ အတုႀကီးပါ၊ ဘာမွ မက္ေလာက္စရာ မရွိပါဘူး လို႔ လာေျပာရင္ ပိုင္ရွင္လုပ္တဲ့သူက ဒီပတၱျမားတုႀကီးအတြက္ စိုးရိမ္ေသာကေတြ ရွိပါအုံးမလား။ ဘယ္စိုးရိမ္ေတာ့မလဲ။
ပတၱျမားက အတုႀကီးမွန္း သိလိုက္ရေတာ့ မက္ေမာတြယ္တာစိတ္ေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး၊ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမွာလည္းမေၾကာက္ ေတာ့ဘူး၊ ၀န္ထုပ္ႀကီးတစ္ခုက်သြားသလို ေပါ့ပါး လြတ္ေျမာက္လာမွာ အမွန္ပဲ။ ဒါဟာ အမွန္ကို သိျခင္းအားျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ ျခင္းဆိုတဲ့ အက်ိဳးဆက္ကို ရရွိခံစားလိုက္ရတာပဲ မဟုတ္လား။
ဒီသေဘာအတိုင္းပါပဲ၊ သတၱ၀ါေတြဟာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို အစိုးရမႈ မရွိဘဲ သူ႔သေဘာသူေဆာင္ၿပီး ျဖစ္ပ်က္ေနျခင္း သက္သက္ပါပဲ လား။ ငါရယ္၊ သူရယ္၊ မိန္းမရယ္လို႔ ပညတ္ခ်က္ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ဘာမွ မရွိပါဘားဆိုတာ သိသြားၿပီးရင္ မိမိကိုယ္ကို တြယ္တာငဲ့ကြက္တဲ့ စိတ္ေတြ ရွိပါဦးမလား။ ဘယ္ရွိေတာ့မလဲ။
ဒီလိုတြယ္တာငဲ့ကြက္စိတ္ေတြ မရွိေတာ့ရင္ ငါအိုသြားမွာ၊ ငါနာလာမွာ၊ ငါေသရမွာကို ေတြးေတာၿပီး ပူပင္ေသာက ေရာက္စရာ ရွိပါဦးမလား။ ငါဆိုတာ မရွိမွန္း ကိုယ္ေတြ႕သိျမင္လိုက္ရၿပီဆိုရင္ ဒီခႏၶာကိုယ္ႀကီး အိုမွာ၊ နာမွာ၊ ေသမွာ မေၾကာက္ေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။
အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းဆိုတဲ့ သဘာ၀တရားေတြက " ငါ " ဆိုတာ မရွိမွန္းသိထားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို မေခ်ာက္ခ်ား ေစႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။
ကဲ ဒါဆိုရင္ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းတို႔မွ လြတ္ေျမာက္သြားတာပဲ မဟုတ္လား။ ဒါ့ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဆိုတာ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း တို႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာရယ္လို႔ တင္စားေခၚေ၀ၚၾကတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း တရား က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကတယ္ဆိုတာဟာ ျပည္တန္ပတၱျမားလို႔ မိမိထင္မွတ္မွားေနတဲ့အရာဟာ ဘာမွတန္ေၾကးမရွိတဲ့ ေက်ာက္ နီတုံး တစ္ခုသာျဖစ္ေၾကာင္း မွန္ရာကို အရွိအတိုင္း သိျမင္လာေအာင္ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ၾကတာနဲ႔ အလားသ႑ာန္တူပါတယ္။
နိဗၺာန္ဟူသည္ကို ဗုဒၶဘုရားရွင္မ်ား၊ ပေစၥက ဗုဒၶမ်ားႏွင့္ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိၿပီးသည့္ ဗုဒၶ၏ တပည့္သာ၀ကမ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ သည္။ ဥပမာဆိုရေသာ္ နိဗၺာန္ဟူသည္ ငရုပ္သီးႏွင့္ ပမာတူ၏။ ငရုပ္သီးကို မစားလွ်င္ ( သို႔မဟုတ္ ) စားသည့္ အခ်ိန္မတိုင္မီ အထိ ယင္း၏ အရသာကို မသိႏိုင္ေပ။
အလားတူပင္ နိဗၺာန္ဟူသည္ကို လက္ေတြ႕ခံစားဖူးမွသာလွ်င္ ျပည့္စုံစြာ နားလည္ႏိုင္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒအရ ဤဘ၀ေနာက္တြင္ သတၱ၀ါတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေနထိုင္ရန္ ေနရာဌာန သုံးဆယ့္ တစ္မ်ိဳးရွိသည္။ နိဗၺာန္ဟူသည္ ထိုဘုံဌာနသုံးဆယ့္တစ္မ်ိဳးမွ လြတ္ေျမာက္ေသာတရားထူးျဖစ္သည္။ နိဗၺာနဟူေသာ ေ၀ါဟာရျဖင့္ ပါဠိဗုဒၶဘာသာတြင္ တခါတရံ ေနာက္ဆုံးလြတ္ေျမာက္မႈ ၀ိမုတိၱဓမၼ (ဒုကၡအလုံးစုံ လြတ္ေျမာက္ျခင္း) အျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကသည္။
အဘိဓမၸတၳသဂၤဟက်မ္း၌ နိဗၺာန္ကို ပရမတၳဓမၼေလးပါးတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ " ပရမတၳ "ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၌ " ပရမ "ႏွင့္ " အတၱ " ဟုပုဒ္ႏွစ္ခုပါသည္။ " ပရမ " ဟူသည္ မေဖာက္ျပန္ေသာ၊ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ေသာ၊ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ေသာဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။
" အတၳ " ဟူသည္ အစစ္အမွန္တရားျဖစ္ၿပီး " ဓမၼ "ဟူသည္ အရည္အေသြး၊ သဘာ၀ သို႔မဟုတ္ အရာ၀တၳဳ ျဖစ္သည္။
သို႔ျဖစ္၍ " ပရမတၳဓမၼမ်ား " ဟူသည္ မေဖာက္ျပန္သည့္ ကိုယ္ပိုင္သဘာ၀ႏွင့္ တည္ရွိေနေသာ အရာမ်ား သို႔မဟုတ္ သဘာ၀တရားမ်ားဟု ျဖစ္သည္။
အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္းအလိုအရ ပရမတၱတရားမ်ားတြင္ စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ရုပ္ႏွင့္ နိဗၺာန္ဟု တရားအစုေလးခု ပါရွိသည္။
ယင္းေလးမ်ိဳးအနက္ ပထမ သုံးမ်ိဳးမွာ သခၤါတ(ျဖစ္ပ်က္တတ္ေသာ)တရားမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ နိဗၺာန္မွာအသခၤတ(ျဖစ္ပ်က္မဲ့)တရား ျဖစ္သည္။
ယင္းအရ နိဗၺာန္ဟူသည္ ဘ၀ဒုကၡမွ ေနာက္ဆုံးလြတ္ေျမာက္သည့္ အဆင့္ျဖစ္သျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာရွိေသာဘ၀၌ ပါ၀င္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆိုလိုသည္။
ေ၀ါဟာရရင္းျမစ္အရ နိဗၺာနဟူေသာပုဒ္သည္ ပါဠိဘာသာ နိ ႏွင့္ ၀ါနဟူေသာ ႏွစ္ပုဒ္တို႔ကို ဆက္စပ္ထားေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။
ဤေနရာ၌ နိ ဟူသည္ မရွိျခင္း သို႔မဟုတ္ ထြက္ခြာျခင္း ( နိကၡႏၲတၱာ ) ျဖစ္ၿပီး၊ ၀ါန ဟူသည္ တဏွာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ါန ဟုဆိုအပ္ေသာ တဏွာ မွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ပါဠိသဒၵါပုံစံအရ ၀ါန ေရွ႕၌ ေနာက္ထပ္ " ၀ " တစ္လုံးဆက္ထည့္ရသည္။ သို႔ျဖင့္ ၀ါန ပုဒ္သည္ ၀ + ၀ါန = ၀ြါန ဟု ဆက္စပ္ပုဒ္ျဖစ္လာသည္။
ယင္း ၀ြါန သည္ သဒၵါနည္းအရ ဗၺာန ျဖစ္လာသျဖင့္ နိ + ဗၺာန သည္ ပါဠိပုံစံက် နိဗၺာန ပုဒ္ ျဖစ္လာသည္။ တဏွာမွလြတ္ ေျမာက္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။
သံယုတၱနိကာယ္၊ နိဗၺာနပဥသုတ္ တြင္ အရွင္သာရိပတၱရာႏွင့္ ဇဗၺဳခါဒကပရိဗိုဇ္ တို႔၏ အေမးအေျဖ၌မိတ္ေဆြ သာရိပုတၱ၊ နိဗၺာန္ နိဗၺာန္ဟု ဆို၏။ ယင္းနိဗၺာန္ဟူသည္ အဘယ္ပါနည္း။ ( မိတ္ေဆြ ဇမၺဳခါဒက )၊ ရာဂကုန္ရာ၊ ေဒါသကုန္ရာ၊ ေမာဟကုန္ရာကို နိဗၺာန္ဟု ဆိုပါ၏။
မိလိႏၵမင္းႀကီးႏွင့္ အရွင္နာဂေသနမေထရ္ တို႔၏ အေမးအေျဖ၌
- အေရွ႕၊ အေနာက္၊ ေတာင္၊ ေျမာက္၊ အထက္၊ ေအာက္၊ ဖီလာအရပ္တို႔တြင္ မည္သည့္အရပ္၌ နိဗၺာန္ ရွိပါသနည္း။
- ၎ အရပ္တို႔တြင္ နိဗၺာန္တည္ရွိသည့္ေနရာ မရွိပါ။
- မည္သည့္အရပ္တြင္မွ မတည္ရွိခဲ့လွ်င္ နိဗၺာန္သည္ မရွိသည္သာမက၊ နိဗၺာန္ကို သိျမင္ၿပီးသူမ်ားသည္လည္း မွားယြင္းစြာ သိျမင္ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။
အကယ္၍ နိဗၺာန္ရွိသည္ဆိုလွ်င္ နိဗၺာန္အတြက္ ေနရာတစ္ခုရွိရမည္။ သို႔မဟုတ္ဘဲ နိဗၺာန္ျဖစ္ေပၚရန္ ေနရာမရွိဟုဆိုဘိမႈ ထုိးထြင္းသိျမင္ရေသာ နိဗၺာန္ဟူသည္ မရွိႏိုင္။
- မင္းႀကီး၊ နိဗၺာန္ကို သိုမီွးသိမ္းဆည္းထားရန္ ေနရာမရွိပါ။ သို႔တေစ နိဗၺာန္သည္ တည္ရွိပါ၏။ ေယာနိေသာ မနသိကာရျဖင့္ မွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္သူသည္ နိဗၺာန္ကို သိျမင္၏။
မင္းႀကီး၊ မီးကို ထိန္းသိမ္းထားမည့္ ေနရာ မရွိေသာ္လည္း မီးသည္တည္ရွိပါ၏။ လူတစ္ေယာက္ တုတ္ေခ်ာင္းႏွစ္ခုကို ပြတ္တိုက္ပါက မီးကို ရရွိပါ၏။
- ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္တည္ရွိေသးပါသလား။
- တည္ရွိပါသည္။
- ရွိလွ်င္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္အား ညႊန္ျပၿပီး ဤေနရာတြင္ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုေနရာတြင္ ရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသလား။
- ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္သည္ ပဋိသေႏၶတစ္ဖန္ေမြးဖြားရန္ အနာဂတ္ဘ၀ အႀကြင္းအက်န္ မရွိေတာ့ေသာ နိဗၺာန ဓာတ္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္စံသြားၿပီး ျဖစ္၏။ ေနရာ ညႊန္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
- ဥပမာ ဧရာမမီးေတာက္ႀကီးတစ္ခုကို ၿငိမ္းသြားေသာအခါ ယင္းမီးေတာက္ကို ညႊန္ျပၿပီး ဤေနရာ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုေနရာတြင္ ရွိပါသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသလား။
ဗုဒၶ၀ါဒေဆြးေႏြးမႈသည္ အကိုင္းေလးခုပါသည့္ အေျဖမဲ့ျပဆိုျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
နိဗၺာန္သည္ တည္ရွိ၏ သို႔မဟုတ္ မတည္ရွိ သို႔မဟုတ္ တည္ရွိမတည္ရွိ ႏွစ္မ်ိဳးလုံး သို႔မဟုတ္ တည္ရွိသည္လည္းမဟုတ္ မတည္ရွိသည္လည္း မဟုတ္။
နိဗၺာနအယူအဆတြင္ ယင္းသည္ " တည္ရွိလ်က္ မတည္ရွိ( ရွိလ်က္မရွိ ) " ဟူေသာ ၀ါက်၌ ဒိြဟ အဓိပၸါယ္ ပါရွိေနသျဖင့္ ဤအဓိပၸါယ္ေလာ၊ ထိုအဓိပၸါယ္ေလာဟူသည္ကို လြယ္ကူစြာ နားမလည္ႏိုင္ေခ်။
ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္၏ ရွင္းလင္းသည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ ေရွးဦး ဗုဒၶဘာသာ ပညာရွင္တို႔အား မယုံၾကည္လုိသည့္ သံသယမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။
၎ကို အဂၢီ၀စၧသုတ္တြင္ ရွင္းလင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
အဂၢီ၀စၧသုတ္ ( ဘုရားရွင္ ႏွင့္ ၀စၧအႏြယ္ ရွိတဲ့ ပုဏၰားႀကီး တစ္ေယာက္ အေမးအေျဖတြင္ )
- အရွင္ ေဂါတမ၊ ပပဥၥခ်ဳပ္တဲ့ ကိုယ္ေတာ္ ( ခႏၶာ ၅ ပါး ခ်ဳပ္သြားသူ၊ နိဗၺာန္ ေရာက္သြားသူ ) ဘယ္ေနရာကိုသြားသလဲ။
- ဘယ္သြားတယ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး ၀စၧ။
- ဒါဆို ဘယ္မွ မသြားဘူးလား။
- ဘယ္မွ မသြားတာလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။
- ဒါဆို သြားတာ တခ်ိဳ႕၊ မသြားတာ တခ်ိဳ႕လား။( တခ်ိဳ႕က သြားၿပီး၊ တခ်ိဳ႕က မသြားတာ )
- အဲဒီလုိလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။
- ဒါဆို သြားသည္လည္း မဟုတ္၊ မသြားသည္လည္း မဟုတ္လား။
- အဲဒါလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။
- အရွင္ဘုရား ၀ါဒကလည္း ေမးသမွ် တစ္ခုမွ မဟုတ္ဘူးခ်ည္း ေျပာေနတာပဲ။ တပည့္ေတာ္ေတာ့ နားမလည္ေတာ့ဘူး ဘုရား။
- ငါ့ရွင္ နားလည္ေအာင္ ဥပမာနဲ႔ ေျပာျပေပးမယ္။ ဟိုး မွာ ျမင္ေနရတဲ့ ေတာထဲမွာ ေလာင္တဲ့ မီးက ဘာမီးလဲကြယ့္။
- ဘာမီးလဲ ဆိုေတာ့ ျမက္ေလာက္ ျမက္မီး၊ ၀ါးေလာင္ ၀ါးမီး၊ ထင္းေလာင္ ထင္းမီး၊ ျခဳံေျပာရရင္ ေတာမီးပါဘုရား။
- အဲဒီ ေတာမီး ဘာျဖစ္လို႔ ေလာင္တာလဲ။
- ေလာင္စရာ ေလာင္စာရွိလို႔ ေလာင္တာပါ။
- ဒါဆို အဲဒီမီး ဘယ္ေတာ့ ၿငိမ္းမလဲ။
- ေလာင္စာေတြ ကုန္တဲ့အခ်ိန္ ၿငိမ္းမယ္
- အဲဒီ ေလာင္စာကုန္လို႔ ၿငိမ္းတဲ့ မီး ဘယ္သြားသလဲ ( အထက္ေအာက္၊ ေတာင္၊ ေျမာက္ ၊ ဘယ္၊ ညာ )။
- အဲဒီ မီး ဘယ္သြားတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ မရဘူး ကိုယ္ေတာ္။
- ဒါဆို အဲဒီ မီး ဘယ္မွ မသြားဘူးလား။
- မီးက ရွိမွ မရွိေတာ့တာဆုိေတာ့ အဲဒီလိုဘယ္မွ မသြားဘူးလို႔လည္း ေျပာလို႔ မရျပန္ဘူး။
- ဒါဆို သြားတာ တခ်ိဳ႕ ၊ မသြားတာ တခ်ိဳ႕လား။
- အဲဒီလိုလည္း မဟုတ္ဘူး။
- ဒါဆို သြားသည္လည္း မဟုတ္၊ မသြားသည္လည္း မဟုတ္လား။
- အဲဒီလိုလည္း ေျဖလို႔ မရဘူး။
- ဒါဆို ဘယ္လို ေျဖမလဲကြယ့္။
- ေလာင္စာ ကုန္လို႔ မီးၿငိမ္း သြားတာလို႔ပဲ ေျပာလို႔ ရမွာပါ ကိုယ္ေတာ္
- အဲဒီလိုပဲ ေလာင္စာသဖြယ္ ျဖစ္တဲ့ ရုပ္၊ နာမ္ ခႏၶာ ၅ ပါးနဲ႔ ေလာင္တတ္တဲ့ ကိေလသာ(၀ဋ္)မီး၊ ကမၼ(၀ဋ္)မီးေတြ ရွိေနေသးလို႔ ေလာင္ေနတာပါ။
အဲဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဆိုတာလည္း ေလာင္စာ သိမ္းလို႔ မီးၿငိမ္းသြားတာမ်ိဳးပဲ။
ထင္းခုတ္သမားႏွစ္ဦး
တစ္ခါက ထင္းခုတ္သမား လူငယ္တစ္ဦး ေတာင္တက္ျပီး ထင္းခုတ္ေလသည္။ မၾကာမီ ထင္းခုတ္သမား အဘိုးအိုတစ္ဦးလည္း ေရာက္လာခဲ့သည္။ ထင္းမ်ားကို ခုတ္ၾကရင္း ညေနေစာင္းခ်ိန္တြင္ အဘိုးအို၏ ထင္းမွာ လူငယ္ထက္ ပိုမ်ားေနခဲ့သည္။ အဘိုးအိုမွာ ေနာက္က်မွ ေရာက္လာျပီး သူ႔ထက္ ထင္းပိုမ်ားေနသည္ကို သတိျပဳမိေသာလူငယ္က ေနာက္ရက္တြင္ ေစာေစာထျပီး ထင္းခုတ္ထြက္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။
ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ လူငယ္မွာ အဘိုးအိုထက္ ေစာျပီး ထင္းခုတ္ရန္ ထြက္ခဲ့သည္။ စိတ္ထဲတြင္ အဘိုးအိုထက္ ထင္းပိုရမည္ဟု ေတြးေနမိသည္။ သို႔ေသာ္ အလုပ္သိမ္းခ်ိန္တြင္ အဘိုးအို၏ ထင္းမွာ သူ႔ထက္ ပိုမ်ားေနသည္ကို ေတြ႔ျပန္သည္။ သို႔ႏွင့္ ေလး၊ ငါးရက္ဆက္တိုက္ ေတာင္ေပၚသို႔ ေရာက္ႏွင့္ေနျပီ မိုးခ်ဳပ္ ေန၀င္မွ အိမ္ျပန္ခဲ့ ေသာ္လည္း သူ၏ထင္းမွာ အဘိုးအိုထက္ နည္းေနခဲ့သည္။
ေျခာက္ရက္ေျမႇာက္ေန႔တြင္ သူသည္ မေအာင့္ႏိုင္သည့္အဆံုး အဘိုးအိုအား ေမးျမန္းခဲ့သည္။ “ အဘိုး.... ကြ်န္ေတာ္က အဘိုးထက္ အားသန္တယ္... အဘိုးထက္ ေစာျပီး ေတာင္ေပၚေရာက္ေအာင္ လာခဲ့တယ္.. ေနာက္က်မွ အိမ္ျပန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ခုတ္ရတဲ့ ထင္းက အဘိုးထက္ နည္းေနခဲ့တယ္... ဘာေၾကာင့္လဲ”
“ဒီိလို လူေလး... အဘိုးက ထင္းခုတ္ျပီး အိမ္ျပန္ေရာက္တုိင္း အဘိုးရဲ႔ ပုဆိန္ကို ေသြးတယ္။ လူေလးက မေသြးခဲ့ဘူး။ အဘိုး အသက္ၾကီးျပီ ေနာက္က်မွ ေတာင္ေပၚေရာက္သလို လူေလးထက္ ေစာျပီး အလုပ္သိမ္း ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဘိုးရဲ႔ ပုဆိန္က လူေလးပုဆိန္ထက္ ထက္တယ္။ အဘိုး ေလး ငါးခ်က္ခုတ္လို႔ ျပတ္တဲ့ သစ္ပင္ကို လူေလးက ဆယ္ခ်က္ေလာက္ခုတ္ရတယ္... ဒါေၾကာင့္ လူေလးရဲ႕ ထင္းေတြ နည္းေနတာပါ”
အလုပ္ထဲက လူေတြကို ေဟာေျပာပဲြ သြားနားေထာင္ဖို႔၊ အခ်ိန္ပို သင္တန္းေတြ တက္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္ အျမဲ တိုက္တြန္းတတ္တယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕လူေတြက “အလုပ္ပင္ပန္းရတဲ့ ၾကားထဲ သင္တန္းေတြ ေဟာေျပာပဲြေတြ တက္ဖို႔ အခ်ိန္မရွိဘူး” လို႔ ညည္းၾကရင္း ဒီပံုုျပင္နဲ႔ ခိုင္းႏိုင္းျပီး သူတို႔ကို ကြ်န္ေတာ္ ေျပာတတ္တယ္။ “ထင္းပဲခုတ္ေနျပီး ပုဆိန္ေသြးဖို႔ ေမ့ေနၾကရင္ အလုပ္အျပည့္ လုပ္ျပီး ရလဒ္တစ္၀က္ပဲ ခံစားရမယ္ ဆိုတာကို တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္က်ရင္ သိလာလိမ့္မယ္”
လူ႔ဘ၀ လမ္းတစ္ေလ်ာက္မွာ ရွင္သန္ၾကီးျပင္းဖို႔ ၾကိဳးစားေနသလို တစ္ဖက္ကလည္း ကိုယ့္ကို ဗဟုသုတေတြနဲ႔ ေပါမ်ားေနသင့္တယ္။ အရင္ေခတ္တုန္းကေတာ့ ထင္းခုတ္ျပီး အသက္ေမြး၀မ္းလို႔ ရေပမယ့္ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ဒီေခတ္မွာ ထင္းပဲခုတ္ေနလို႔ မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး။ တစ္ဖက္က ထင္းခုတ္ရင္း တစ္ဖက္ကလဲ ပုဆိန္ကို ေသြးေနသင့္တယ္။ ႏို႔မဟုတ္ရင္ ေခတ္က ကိုယ့္ကို ပယ္ထုတ္ သြားႏိုင္တယ္
Subscribe to:
Comments (Atom)